Samsun ekolojik koşullarında yetiştirilen bazı önemli böğürtlen çeşitlerinin morfolojik ayrım zamanı ve çiçek gelişim safhalarının belirlenmesi / Beril Ersoy ; danışman Leyla Demirsoy

Abstract

Araştırma 2008-2010 yılları arasında Samsun OMÜ Ziraat Fakültesi Araştırma ve Uygulama bahçesinde yürütülmüştür. Denemede ‘Jumbo’, ‘Bursa 1’, ‘Dirksen Thornless’ ve ‘Chester’ böğürtlen çeşitlerinin çiçek tomurcuğu morfolojik ayrım zamanları ve floral gelişme safhalarının saptanması amaçlanmıştır. Bu amaçla iki yıl süreyle 7-15 günde bir her çeşitten yan sürgünlerin orta kısımlarından alınan tomurcuk örnekleri stereo mikroskop altında açma metodu ve ışıklı mikroskop altında parafin yöntemi ile incelenmiştir. Tomurcuklarda, morfolojik ayrım zamanından çiçeklenme sonuna kadar yapılan incelemelerde 13 gelişim safhası saptanmıştır. Samsun şartlarında denemeye alınan böğürtlen çeşitlerinde morfolojik ayrım periyodunun genel olarak sonbaharda eylül-ekim aylarında olduğu belirlenmiştir. Buna göre, böğürtlen çeşitlerinde morfolojik ayrım ‘Bursa 1’de 18 Eylül, ‘Dirksen Thornless’de 4-9 Ekim, ‘Jumbo’da 16-20 Ekim ve ‘Chester’ çeşidinde 20-22 Ekimde gerçekleşmiştir. Böğürtlen çeşitlerinin floral gelişim devrelerinin eylül-haziran ayları arasında gerçekleştiği ve çeşitlere göre değişmekle birlikte floral gelişme devrelerinin 236 ile 267 gün sürdüğü tespit edilmiştir. Deneme çeşitlerinin çiçek tozu canlılık, çimlenme oranları ve çiçek tozu üretim miktarları yıllara ve çeşitlere göre farklılık göstermiştir. Genellikle çeşitlerin çiçek tozu çimlenme oranları farklı sakkaroz konsantrasyonlarında farklı olmuştur.