Amasya'da yetiştirilen bazı kiraz çeşitlerinde derim öncesi çeşitli kimyasal uygulamaların meyve çatlaması ve bazı meyve özelliklerine etkileri üzerinde araştırmalar / Leyla Karaduva Demirsoy; Danışman Şükriye Bilgener.

Abstract

Bu araştırma 1994-1996 yıllarında Amasya'da yapılmıştır. Araştırmada derim öncesi değişik kimyasal madde uygulamalarının 0900 Ziraat, Lambert ve Van kiraz çeşitlerinde meyve çatlaması, bazı kalite özellikleri ve meyve kabuk yapısı üzerine etkilerinin saptanması amaçlanmıştır. Bu amaçla deneme çeşitlerinin ağaçlarına derimden yaklaşık 30-35 gün önce GA3 (20ppm), NAA (1ppm), GA3+NAA (20+1ppm), GA3+Ca(OH)2 (20 ppm + %0.7) ve GA3+NAA +Ca(OH)2 (20 ppm + 1ppm+%0.7) uygulamaları ile derimden yaklaşık 30-35 (üç kez), 20 (iki kez) ve 10 (bir kez) gün önce olmak üzere Ca(OH)2 (%0.7) uygulamaları yapılmıştır. DEnemelerde 1994 ve 1995 yıllarında GA3, NAA ve kombinasyonu ve bunların Ca(OH)2 ile kombinasyonları çatlamayı azalmış, fakat genel olarak meyve kalitesi üzerine önemli etki yapmamıştır. Çatlamayı önleme ve meyve kalitesi açısından en iyi 0900 Ziraat ve Van kirazlarında GA3 uygulamalarından elde edilmiştir. Kombinasyon uygulamalarının, büyümeyi düzenleyicilerin tek başına uygulanmasına göre üstünlükleri olmamıştır. Ca(OH)2 uygulamaları da çatlamayı azaltmış, derim öncesi üst üste 3 kez (ardışık) uygulama genel olarak daha etkili olmuştur. Ca(OH)2 uygulamaları meyve ağırlığını düşürmüş, suda çözünür kuru madde içeriği (SÇKM) ve meyve sertliğini artırmıştır. Denemelerde Ca(OH)2 uygulamaları meyve ve meyve kabuğunun Ca içeriğini bir miktar artırmış, ancak genel olarak tüm kimyasal madde uygulamaları meyve ve meyve kabuğunun Ca, Mg, K ve P içeriklerini etkilememiş veya bazı durumlarda etkileri tutarsız olmuş, N içeriklerini ise bir miktar azaltmıştır. Deneme çeşitlerinin meyve kabuğunda yapılan histolojik incelemeler, çatlamaya dayanıklı 0900 Ziraat çeşidinin, çatlamaya duyarlı Lambert ve Van'a göre daha kalın katiküla ve epiderm tabakalarına sahip olduğunu göstermiştir. Değişik kimyasal madde uygulamaları deneme çeşitlerinin katiküla kalınlığı ile üst ve alt epiderm hücrelerinin boyutları üzerine farklı etkiler yapmıştır.