Sera koşullarında sıcaklık, ışık ve farklı budamaların kavunda (cucumis melon L.) büyüme, gelişme ve verim üzerine kantitatif etkileri / Fikret Özkaraman; Danışman Sezgin Uzun.

Abstract

Bu araştırma ilkbahar ve sonbahar dönemlerinde kavunda büyüme, gelişme ve verim için uygun çevre şartları ve budama tipinin belirlenmesi amacıyla yürütülmüştür. Araştırmada ortam olarak plastik sera, cam sera ve %50 gölgeli cam sera kullanılmış ve 3 farklı budama tipi (1B: normal büyüyen ve gelişen bitkinin askı teli seviyesinde tepe alma, 2B: Kontrol, 3B: dikimden hemen sonra 3-4 yaprak üzerinden tepe alınarak 2 yan dal üzerinde büyüme ve gelişmesini sağlayarak askı teli seviyesinde tepe alma, 4B: Ana gövdenin yanısıra 1 yan dalın büyüme ve gelişmesini sağlayarak askı teli seviyesinde tepe alma) uygulanmıştır. Dikimden itibaren 15 gün aralıklarla bütün budama tipi uygulamalarında; bitki boyu (15-390 cm), gövde çapı (3.3-11.1 mm), boğum sayısı (4-42 adet/bitki), yaprak sayısı (4-39 adet/bitki); kök (0.24-2.28 g), gövde (0.34-13 g ), ve yaprak kuru ağırlıkları (0.92-30 g), oransal kök ağırlıkları (0.16-0.05 g/g), oransal gövde ağırlıkları (0.22-0.3 g/g) ve oransal yaprak kuru ağırlıkları (0.61-0.72 g/g), yaprak alanı (207-4567 cm2/bitki), oransal yaprak alanı (203-65.5 cm2/g), özgül yaprak alanı (272-94 cm2/g), yaprak kalınlığı (0.004-0.01), net asimilasyon oranı (0.45-0.01 g/cm2/gün) ve nispi büyüme hızı (4.4-0.1 g/g/gün) parametrelerinin farklı sıcaklık (günlük ortalama 24-28°C) ve ışık şiddetinde (2-11 MJ/m2/gün) değişimleri ve verime olan etkiler incelenmiştir. Araştırmada, genel olarak en iyi çevre şartları daha düşük sıcaklık ve yüksek ışık olduğu tespit edilmiştir. Budama tipleri içerisinde en iyi sonuç, dikimden hemen sonra ana gövdenin tepesi (3 veya 4 yaprak üzerinden) alınarak 2 yan dal üzerinden gelişmesini ve büyümesini sağlayan budama sistemi, ortalama 24-28 °C sıcaklık ve 8-11 MJ/m2/gün ışık şiddetinde (yüksek ışık ve düşük sıcaklık) plastik serada elde edilmiştir. Bu budama tipinde ortalama meyve ağırlığı 427g ve ortalama meyve sayısı ise 4.3 meyve/bitki olarak elde edilmiş ve denklemi;Verim = -33.4 + 1.3 x S + 4 x I - 0.005 x S2 x I S: sıcaklık (°C), I: ışık (MJ/m2/gün) (r2 = 0.92*** ) olarak bulunmuştur.