Bazı bitkisel kökenli uçucu yağların biyoherbisidal etkilerinin araştırılması / Burcu Köse Yıldırım; Danışman Hüsrev Mennan

Abstract

Bu çalışmada, farklı yabancı ot türlerinin tohum çimlenmesi ve kök gelişimine bazı bitkisel kökenli uçucu yağların bioherbisidal etkileri araştırılmıştır. Bu amaçla Samsun yöresinden toplanan Nane (Mentha spicata L. subsp. spicata), defne (Laurus nobilis L.), rezene (Foeniculum vulgare Mill.), kekik (Thymus praecox subps. jankea), kekik (Satureja montana L.), izmir kekiği (Origanum onites L.) ve kişniş (Coriandrum sativum L.) gibi 8 farklı bitkiye ait yaprak ve çiçek materyallerinden elde edilmiş olan uçucu yağlar kullanılmıştır. Elde edilen uçucu yağların bioherbisidal etkileri petri kaplarında kuzu kulağı (Rumex crispus L.), kirpi darı (Sateria glauca L. P.B.), imam pamuğu otu (Abutilon theoprastii (L.) Medik.), arslan dişi (Taraxacum officinale), horoz ibiği (Amaranthus retroflexus L.), yabani havuç (Daucus corata L.), tarla akça çiçeği (Thlaspi arvense L.), tavşan bıyığı (Poa annua L.), sirken (Chenopodium album L.) ve yabani yulaf (Avena sterilis L.), tohumlarına karşı 3 ayrı dozda (2, 5 ve 10-µl/petri ) test edilmiştir. Denemede kullanılan tüm uçucu yağlar test bitkilerine ait tohumların çimlenmesi ve kök gelişimi üzerinde yüksek oranda engelleyici etkide bulunmuşlardır. Uçucu yağların engelleyici etkileri yabancı ot türlerine göre farklılık göstermiştir. M. spicata, O. onites ve S. montana'dan elde edilen uçucu yağlar tohum çimlenmesi ve kök gelişimini en yüksek düzeyde engelleyici etki gösterirken, C. sativum'dan elde edilen uçucu yağın engelleyici etkisi en düşük düzeyde bulunmuştur. P. annua, A. sterilis, A. retroflexus ve T. arvense denemede kullanılan tüm uçucu yağlara daha hassas, R. crispus ise daha dirençli bulunmuştur.