Brassica oleracea L. var. acephala ve Silene vulgaris (Moench) garcke var. vulgaris bitkilerine bakır ve kadmiyumun etkileri / Emel Demir; Danışman Yasemir Özdener

Abstract

Bu çalışmada, Brassica oleracea var. acephala ve Silene vulgaris var. vulgaris bakır ve kadmiyumun farklı derişimlerinin (100, 200 ve 400 µg gr-1) etkisinde 15 gün süreyle bırakılmıştır. Uygulama sonunda bakır (Cu) ve kadmiyumun(Cd) yapraklardaki pigment ve protein içeriğine, lipit peroksidasyonuna, enzimatik ve enzimatik olmayan antioksidantlara etkisi araştırılmış ve ayrıca kök ve yapraklardaki Cu ve Cd içerikleri belirlenmiştir.Cu ve Cd uygulamaları pigment ve karotenoid içeriğinde değişikliğe neden olmamıştır. Her iki bitkide de kök ve yapraklardaki Cu içeriği artmış, bu artışın köklerde daha fazla olduğu görülmüştür. Brassica oleracea var. acephala’da Cd içeriği köklerde yapraklara göre daha yüksektir. Bununla birlikte, Silene vulgaris var. vulgaris‘de kök ve yapraklardaki Cd içeriği birbirine yakın bulunmuştur. Tüm uygulamalar yapraklarda lipit peroksidasyon ürününün (malondialdehit) artmasına neden olmuştur. Her iki bitkide de 400 µg gr-1 Cu ve Cd derişiminde malondialdehit seviyesi önemli ölçüde artmıştır. Brassica oleracea var. acephala’da prolin içeriği Cu ve Cd uygulamasında azalırken, Silene vulgaris var. vulgaris‘de 100 µg gr-1 Cu ve 200 µg gr-1 Cd’de artış gözlenmiştir. Protein olmayan –SH gruplarının içeriği yalnızca Cd uygulaması sonucunda Brassica oleracea var. acephala’da artmıştır. Toplam askorbat içeriği, Brassica oleracea var. acephala’da Cd uygulaması sonucu artarken, 100 ve 200 µg g-1 Cu derişimlerinde önemli derecede azalmıştır. Silene vulgaris var. vulgaris‘de en önemli artış 400 µg g-1 Cd ve Cu derişimlerinde görülmüştür. Cu ve Cd stresi antioksidant enzimlerin aktivitelerinde değişikliklere neden olmuştur. Tüm bu uygulamalar derişime bağlı olarak süperoksit dismutaz (SOD) aktivitesinde azalma, guaiacol peroksidaz (GPOX) aktivitesinde artışa neden olmuştur. Bununla birlikte, katalaz (CAT) aktivitesinde bir değişiklik görülmemiştir. Askorbat peroksidaz (APX) aktivitesi Silene vulgaris var. vulgaris‘e Cu ve Cd uygulamasında artmıştır.