Bafra ovasında bulunan bazı bitkiler üzerine ekolojik araştırmalar / Mustafa Demir; Danışman Hamdi Güray Kutbay.

Abstract

Bu araştırma, Türkiye'nin kuzeyinde bulunan Samsun'nun Bafra ilçesimdeki Kızılırmak Nehrinin ikiye böldüğü Bafra ovasında, bu nehrin doğu tarafına kalan alandan alınan iki farklı lokalitede yürütülmüştür. I.lokalite, Doğanca köyünün kuzeyinde yer alan bir mera içerisindedir.Yazları ince bir tuz örtüsü ile kaplı olan bu lokalitede Spergularia marina (L.) Gris.(Caryophyllaceae), Salicornia europaea L. (Chenopodiaceae) ve Alhagi pseudoalhagi (Bieb.) Desv. (Fabaceae) bulunmaktadır. II. lokalite ise Koşu köyü'nünden biraz daha kuzeyde Kızılırmak nehrine hemen hemen 1 km'lik mesafededir. Bu lokalitede ise Spergularia marina (L.) Gris. (Caryophyllaceae), Salicornia europaea L.'nin (Chenopodiaceae) yanı sıra Suaeda maritima L. (Chenopodiaceae), Artemisia santonicum L. (Asteraceae) ve Aster tripolium L.(Asteraceae) bulunmaktadır.Bu lokalitelerden toplanan bitki örneklirinde her türün, toprak üstü canlı biyomas (T.Ü.C.B.),toprak üstü ölü biyomas (T.A.Ö.B) toprak altı canlı biyomas (T.A.C.B.) ve toprak altı ölü biyomasları (T.A.Ö.B.), niş genişlikleri ve bu bitkilerin dokularında, SO4, CI,Na+ Ca++ K+ ve Mg++'un % içerikleri tespit edilmiştir. Buna ilaveten, her iki lokalitede, tür çeşitlilikleri bulunmuştur. Sonuçta türlerin biyomasla biyomaslarının mevsimsel olarak değiştiği, özellikle canlı biyomas yönünden I.lokalitede, II.lokaliteye oranla biyomas üretiminin daha fazla olduğu, II.lokalitede tür çeşitliliğinin fazla olması ve bu lokalitede kış aylarında ve ilkbahar aylarında yaşanan su baskınlarının buradaki türlerin biyomasları üzerine önemli etkilerde bulunduğu tespit edilmiştir. Yapılan besin elementi analiz sonuçlarına göre ise Spergularia marina, Salicornia europaea ve Suaeda maritima'nın hiperhalofit, Alhagi pseudoalhagi, Artemisia santonicum ve Aster tripolium'un ise öhalofit grubunda yer aldığı tespit edilmiştir. Böyle bir çalışma, halofit bitkilerin ekolojisi üzerine daha sonradan yapılacak çalışmalara temel olması açısından önemlidir ve Türkiye'de ilk kez yapılmıştır.