Devedikeni kelebeği, Vanessa cardui (Linnaeaus, 1758) (Lepidoptera : nymphalidae) lavralarının besin tercihine etki eden kimyasal faktörler / Nazlı Aydınlı; Danışman Mahmut Bilgener
Özet
Bu çalışmada, polifaj herbivor bir böcek olan Vanessa cardui larvalarının besin tercihi, bitkilerin kimyasal içeriği bakımından araştırılmıştır. Larvaları üretmek amacıyla, önce ergin bireyler doğadan yakalanıp yumurtaları elde edilip larvaların çıkması sağlanmıştır. Bu anlamda V. cardui'nin tüm yaşam evreleri laboratuvarda takip edilmiştir. Son evreye ulaşan V. cardui larvaları, Carduus pycnocephalus (L.), Centaurea urvillei DC. subsp. urvillei, Malva neglecta (Wall), Urtica dioica (L.) ve Alcea apterocarpa (Fenzl) türleri ile 7 gün süren beslenme deneyi ile incelenmiştir. Çalışmada kullanılan bitkilerden protein içeriği en fazla olan bitki % 32,5 ile M. neglecta olurken, protein içeriği en düşük olan bitkiler % 16,9'luk değerle C. pycnocephalus ile yine % 16,9'luk değere sahip olan C. urvillei subsp. urvillei olmuştur. En yüksek ECI değerine sahip larvaların ise C. pycnocephalus ile beslenen larvalar olması bu bitkinin % 88,4'lük su içeriğine sahip olmasıyla açıklanabilir. Çünkü su, bitkilerden herbivorların azot elde edilme verimliliğini arttırmaktadır. Bitkilerin fenolik madde içerikleri arasında çok büyük bir fark gözlenmemiştir. En fazla fenolik madde içeriği % 5,4 ile U. dioica'ya ait olurken, en az fenolik madde içeriği % 3,8 ile C. pycnocephalus'a aittir.Elde ettiğimiz verilere göre, C pycnocephalus, C. urvillei subsp.urvillei ve M. neglecta ile beslenen larvalar, A. apterocarpa ve U. dioica ile beslenen larvalardan daha önce gömlek değiştirip daha erken pup evresine girmişlerdir. Bu erken gömlek değiştiren larvaların pup evresinde gerçekleşecek metamorfik reaksiyonlar için yeterli düzeydeki biyomolekülleri asgari sürede karşılaması, beslenme faaliyetindeki verimin de bir göstergesi olarak kabul edilebilir.
