Sıçan (wistar albino) serebellumunda kadmiyumun neden olduğu hücre ölümüne nitrik oksit sentaz (NOS) inhibitörlerinin etkisi / Faruk Tan; Danışman Hayri Genç.

Abstract

Kadmiyumun nöronal hiperaktiviteye ve hücre ölümüne yol açtığına dair az da olsa çalışmalar mevcuttur. Kadmiyum ile yapılan çalışmalar daha ziyade elektrofizyoloji üzerine yoğunlaşmıştır. Fakat kadmiyum nörotoksisitesine nitrik oksitin (NO) etkisini içeren bir çalışmaya hiç rastlanmamıştır. Bu nedenle sıçanda somatomotor kortekse kadmiyum sülfat (CdSO4) verildikten sonra spesifik Nitrik Oksit Sentaz (İNOS) enzim inhibitörü olan Aminoguanidin (AG) ve NO öncüsü olan L-Arjinin (L-Arj) 'in serebelluma ait Purkinje hücre sayısına etkisini tesbit etmek üzere, sunulan çalışma planlandı. Bu amaçla; saf, kontrol, kadmiyum, kadmiyum+AG-50 mg/kg, kadmiyum+AG-100 mg/kg, kadmiyum+AG-200 mg/kg, kadmiyum+L-Arj-500 mg/kg, kadmiyum+L-Arj-1000 mg/kg ve kadmiyum+L-Arj-2000 mg/kg, grupları olmak üzere 6'şar sıçandan oluşan 9 grup oluşturuldu. Kadmiyum grubu sıçanlara 0,0021 mg/kg CdSO4 sol hemisfere (bregmanın lateraline) intrakortikal yoldan enjekte edildi. Kontrol grubuna aynı hacimde serum fizyolojik verildi. Kadmiyum+Aminoguanidin gruplarına günde iki kez olmak üzere 50 mg/kg, 100 mg/kg ve 200 mg/kg AG 15 gün süreyle intraperitoneal yoldan verildi. Saf grup ise hiçbir işleme tabi tutulmadı ve hiçbir madde verilmedi. Bu sürelerin sonunda sıçanlar intrakortikal yoldan nötral formalin ile perfüzyona alındı. Serebellumdan elde edilen kesitler cresyl violet ile boyandı. Stereolojik sayım yöntemlerinden, optik parçalama metodu kullanılarak serebelluma ait toplam Purkinje hücre sayıları hesaplandı. Purkinje hücre sayıları; saf grupta 362586 ± 1436,75; kontrol grubunda 354864 ± 3455,09; kadmiyum grubunda 145542 ± 1285.51; kadmiyum+AG-50 mg/kg grubunda 190214 ± 2456,13; kadmiyum+AG-100 mg/kg grubunda 214694 ± 1967,99; kadmiyum+AG-200 mg/kg grubunda 212514 ± 1681,53; kadmiyum+L-Arj-500 mg/kg grubunda 120133 ± 2034,04; kadmiyum+L-Arj-1000 mg/kg grubunda 130589 ± 3279,42 ve kadmiyum+L-Arj-2000 mg/kg grubunda ise 128512 ± 1812,55 olarak bulundu. Sonuçlar student'in "t" testi ile değerlendirildi. Sunulan çalışma ile sıçanda kadmiyumun nörotoksik etkisinin, spesifik NOS inhibitörü olan AG tarafından azaltıldığına dair sonuçlar tamamen yeni bulgulardır. L-Arjininin kadmiyumdan kaynaklanan hücre ölümünü arttırdığı ve bu nörotoksik etkide NO'nun da rol aldığını, elde ettiğimiz bulgular göstermektedir.