Cu+²ve VO+²katkılandırılmış Cd(NH4)2(SO4)2.6H2O tutton tuzu,VO+² katkılandırılmış CdK2 (SO4)2.2H2O tuzu ;y ile ışınlanan L-Valin ve L-Lösin metil ester hidroklorür(CH3)3NHBF4,[(ch3)4n]2zNcI4,[(ch4n]2cAcI4 tuzlarının EPR ile incelenmesi/ İbrahim Kartal; Danışman Fevzi Köksal.
Özet
Bu çalışma başlıca iki kısımdan ibarettir.Birinci kısımda Cd(NH4)2(SO4)2.6H2O Tutton tuzuna Cu+² ve VO+² iyonları katkılandırıldı ve EPR çalışması yapıldı.Oda sıcaklığında ve 113 Kde manyetik alan kristalin b-ekseni doğrultusunda olduğu zaman Cu+² iyonlarına ait tek site fakat manyetik alan b-ekseni ile bir açı yaptığında iki site gözlendi. Ayrıca manyetik alanın a+c düzlemindeki bütün yönelimlerinde de bakır atomuna ait tek site gözlendi.bakırın çekirdek spininden gelen ince yapı etkileşmesi ancak düşük sıcaklıklarda gözlenebildi. Bu sonuçlardan yapıda manyetikı olarak özdeş olmayan iki Cu+²iyonu bulunduğu ve yapıya [Cu(H2O)6]+² yapısında Cd+² iyonlarının yerine girdiği görüldü. Cu+² iyonunun kaydedilen spektrumlarından EPR parametreleri hesaplandı. Gözlenen ve bulunan sonuçlar literatürlerle uyum göstermektedir. Hesaplanan EPR parametrelerini kullanarak Cu+² iyonlarının temel hal dalga fonksiyonu hesaplandı.VO+²katkılandırılmış Cd(NH4)2(SO4)2.6H2O kristalinin EPR spektrumlarından yapıda VO+² iyonlarına ait dört site gözlendi. Bu site'lardan ikisine iat spektrum çizgilerinin şiddeti diğerlerine göre daha düşük şiddettedir. VO+² iyonu Cd iyonları ile yer değiştirirken oksijen atomu su moleküllerinden birinin yerini almaktadır. Farklı doğrultudaki su moleküllerinin Cd+² iyonuna uzaklılğa aynı değildir.VO+² iyonlarındaki oksijen atomlarının su moleküllerinin yerini alma nüfusu su moleküllerinin Cd+² iyonuna uzaklığı ile orantılıdır ve en yakın mesafedeki su moleküllerinin yerini aldığı gözlenemedi.Sonuç olarak VO+²katkılandırılmış Cd(NH4)2(SO4)2.6H2O tek kristalinde VO+² ye ait kimyasal olarak özdeş olmayan iki iyon gözlendi. VO+² iyonlarının yerine [VO(H2O)5]+² şeklinde girdiği görüldü. Ayrıca CdK2(SO4)2.2H2O tuzuna da VO+² iyonu katkılandırıldı. Bu çalışmada VO+² aiyonuna ait tek site gözlendi ve VO+² iyonlarının da ve Cd+² iyonlarını yerine [VO(H2O)]+² şeklinde girdiği kanısına varıldı. Bu tezin ikinci kısımda vücudumuzun temel yapı taşlarından amino asitlerin türevlerinden L-Valin ve L-Lösin metil ester hidroklorür amino asit tuzları y ışınları ile ışınlandı.Işınlanan örneklerin toz halinde kaydedilen EPR spektrumları simüle edilerek radikallerin EPR parametreleri belirlendi.Belirlenen EPR parametrelerinden örneklerde sıra ile [(CH3)2CHC(NH3)CO2CH3]CI ve [(CH3)2CCH2HC(NH3)CO2CH3]CI radikallerinin oluştuğu kanısınavarıldı. Bazı amino asitler ve türevlerinde karboksil grubunda radikal gözlenmesine karşılık bu çalışmada Valin ve Lösin kısımlarında radikal oluştuğunu gözledik.Amino asit türevlerine ilave olarak (CH3)3NHBF4[(CH3)4N]2ZnCI4 ve [(CH3)4N]2CaCI4 kristalleride y ışınları ile ışınlandı ve kaydedilen EPR spektrumları (CH3)3N+(trimetil amin radikali) radikaline aftedildi.Bu radikalin ölçülen EPR parametrelerinden (CH3)3NHBF4 kristalinde metil gruplarındaki protonlar ve ayrıca metil grupları üç katlısimetri eksenleri etrafında dönme hareketi yaparken [(CH34N]2ZnCI4 kristalinde bu hareketin yanısıra radikalin üç katlı simetri ekseninin de kristalin z ekseni etrafında bir dönme hareketi yaptığı kanaatine varıldı.Literatürlerdeki çalışmalarla yapılan karşılaştırma sonucu trimetil yapısındaki moleküllerinde oluşan (CH3)3N+ radikalinin üç katlı dönme ekseninin kristalin z ekseni ile çakıştığı sonucuna varıldı.[(CH3)4NN]2ZnCI4 kristalinde trimetil amin radikaline ait iki ve (CH3)3NHBF4 kristalinde tek site gözlendi.Tek kristali büyütülemeyen [(CH3)4N]2CaCI4 toz örneklerindede trimetil amin radikali gözlendi fakat 14N a.i.y. sabitinin anizotropik incelemesi yapılamadı.
