Bazı moleküllerin kristal yapı çözümleri / Çiğdem Yüksektepe; Danışman Nezihe Çalışkan

Abstract

Bu çalışmada benzofuran, siklobütan, tiyazol, schiff bazı, tiyosemikarbazon (thsc) ve piperazin gibi grupları içeren ve kapalı formülleri , C20H18O2 (I), C24H27N3O2S.C2H6O (II), C38H56N8S2.C2H6OS.C2H12OS (III) şeklinde olan kristallerin yapı analizleri tek kristal X-ışını yöntemiyle yapılmıştır.Atomik parametrelerin arıtımı ise tam-matris en küçük kareler ve Fark-Fourier yöntemleri kullanılarak yapılmıştır.(I) nolu kristaldeki benzofuran halkasının düzlemselliğe yakın olduğu gözlenmiş, siklobütan halkasındaki yan gruplar arasında gerçekleşen sterik etkileşmeler bu halkanın düzlemsellikten sapmasına neden olmuştur.Siklobütan halkasındaki bükülme ise 29.03(13)º dir.Bu değer II ve III nolu kristallerde bulunan siklobütan halkasındaki bükülmeyle karşılaştırıldığında (26.8 (2)º ve 27.32(0,25)º) biraz farklı olduğu gözlenmiştir.(II) nolu kristaldeki tiyazol halkası ve mesitil grubunun her birinin düzlemsel olduğu gözlenmiş,tiyazol halkasındaki S1-C16 ve S1-C17 bağ uzunluklarının, S-C (sp2) arasındaki tek bağın mümkün değerinden daha kısa olduğu bulunmuştur.(III) nolu kristaldeki thsc (NH2-Nh-C(=S)-NH2) molekülünün,molekül içi N-H…N hidrojen bağlarının etkisiyle E konfigürasyonunda olduğu görülmüştür.Piperazin molekülünün hemen hemen mükemmel koltuk konformasyonunda olduğu ve bükülme parametrelerinin ise q2=0.0066 (0.0031)Å, q3=-0.5836 (0.0031) Å, Q1=0.5837 (0.0031) Å, 2=179.35 (0.30)º şeklinde olduğu bulunmuştur.(II) nolu kristalin bir tane etanol molekülü içerdiği (III) nolu kristal yapının ise iki bağımsız DMSO molekülü içerdiği bulunmuştur.Bu moleküller kristallerle moleküller arası bağ yaparak kristallerin kararlı bir düzenlenişe sahip olmalarına neden olmuşlardır.Yapı analizi sonucunda (I) ve (III) nolu kristallerin monoklinik P2ı/n uzay grubunda (II) nolu kristalin ise triklinik P=1 uzay grubunda olduğu belirlenmiştir.