Aşırı ince yapı sabitinin elektrik çok-kutup momentler cinsinden hesaplanması / Zarife Sibel Gül; Danışman Metin Yavuz

Abstract

Dış manyetik alanın olmadığı durumda bir atom; sıkı yüklü bir çekirdek ve çekirdek etrafında üretilen merkezi Coulomb alanında düzenlenmiş bir elektron sistemi olarak tanımlanır. Eğer elektronların sıfırdan büyük bir toplam açısal momentumu ve çekirdeğin sıfırdan büyük bir spini var ise iki sistem arasında manyetik iki-kutup ve elektrik-dört kutup aşırı ince yapı etkileşmesi olarak tanımlanan ilave etkileşmeler olacaktır.Bu çalışmada elektronlar ile çekirdek arasındaki elektrik etkileşmeler dikkate alınmıştır. Çekirdek; kararlı, göreli olmayan, kuantum mekaniksel bir sistem olarak ele alınıp çekirdek yükünün ve yük dağılımlarının oluşturduğu elektrik alanlar için çok-kutup açılımı türetilmiştir. Elektromanyetik potansiyeller, skaler ve vektör küresel harmonikler cinsinden ifade edilmiştir. Her bir çok-kutup mertebesi için aşırı ince yapı etkileşim sabiti , o mertebedeki çekirdek momenti ile elektronik matris elemanın çarpımı olarak alınıp genel elektronik matris elemanlarında karşılaşılan spin açısal integralleri Racah teknikleri kullanılarak hesaplanmıştır. Son olarak etkileşim sabiti , mertebe elektrik çok-kutup momentleri cinsinden ifade edilerek seçilen bazı örnekler için çok-kutup momentler cinsinden bilgisayarda hesaplatıldı ve tablo halinde verildi.