Kabilecilik anlayışının Hz. Ali dönemi siyasi gelişmelerine etkisi / Yasemin Barlak; Danışman Kenan Ayar

Abstract

Biz bu çalışmamızda Araplardaki kabile kültürünün özellikle Hz.Ali döneminde siyasi olaylardaki etkilerini inceledik.Araştırmamızın giriş bölümünde kabileciliğin tanıtımı, Arap soylarının oluşumu ve İslam inancı ile katı kabile kurallarında yaşanan yumuşamayı ele aldık.Bu arada Hz.Ali kabilesi Haşimoğulları'nın Kureyş içerisindeki konumuna değindik. Birinci bölümde ilk üç halifenin Kureyşe ve diğer Arap kabilelerine siyasi yaklaşımlarını ve yönetim stratejilerini ifade ettik.Üçüncü halifenin seçiminde yeniden canlanan Haşimoğulları-Ümeyyeoğulları rekabetine ayrıca dikkat çektik.Araştırmamızın ikinci bölümünde kabilelerin isyanıyla birlikte Hz.Osman'ın öldürülmesinin ardından gittikçe belirginleşen kutuplaşmalara değindik.Hz.Ali'nin iktidara gelişinden rahatsızlık duyan Kureyşin seçkinlerinin oluşturduğu blok ile halifenin ilk iç savaşı olan Cemel Savaşını kabilecilik yönüyle ele aldık.Hz.Alinin iktidarı döneminde kabile bağları nedeniyle temas kurduğu Ensar ve Yemenli kabilelerle olan ilişkilerine özellikle dikkat çektik.Basra ve Küfeye yerleşen kabilelerin yaşanan iç savaşlardaki tutum ve yönelişlerini değerlendirdik.Üçüncü bölümü Haşimoğulları - Ümeyyeoğulları mücadelesinin Hz.Aliye karşı Muaviyenin isyanıyla yeniden canlanması ve iki lider arasında yaşanan süreç ile Sıffin Savaşı ve sonrasındaki gelişmelere ayırdık.Hakem olayında yaşanan gelişmelerde Arap kabileleri arasındaki ittifakların ve düşmanlıkların oluşturduğu etkilerin üzerinde ayrıca durduk.Bu olayda kendini gösteren Harici çıkışını kabile boyutuyla incelemeye çalıştık.Çalışmamızı iktidar mücadeleleri nedeniyle yaşanan iç savaşlar neticesinde ülkenin Hz.Ali ve Muaviye arasında fiili olarak bölündüğünü ifade ederek bitirdik.