Piperazin esaslı metal sakkarin komplekslerinin sentezi, spektroskopik, termik ve yapısal özellikleri / Serkan Güney; danışman Veysel T. Yılmaz

Abstract

Bu çalışmada piperazin (ppz), 1-(2-aminoetil)piperazin (aeppz) ve N,N'-bis(2-hidroksietil)piperazin (bheppz) içeren toplam 18 adet yeni karışık ligantlı metal-sakkarin kompleksi sentezlendi. Elde edilen komplekslerin yapıları elementel analiz, manyetik duyarlılık ölçümleri, IR spektroskopisi, UV-VIS spektroskopisi, termik analiz teknikleri ve X-ışınları tek kristal çalışmalarıyla aydınlatıldı. Spektroskopik çalışmaların sonuçları, M(II)-sac-ppz [M(II)= Co(II), Ni(II), Cu(II), Zn(II), Cd(II) ve Hg(II)] komplekslerinin üç farklı kapalı formüle sahip polimerik kompleksler olduklarını gösterdi. Co(II), Ni(II) ve Cd(II) komplekslerinde, M(II) iyonlarına iki akua, iki ppz ve iki sac ligantları koordine olarak altı koordinasyonlu yapı meydana getirir. Cu(II) ve Zn(II) komplekslerinde M(II) iyonlarına bir akua, iki ppz ve iki sac ligantları koordine olarak beş koordinasyonlu yapı meydana getirir. Hg(II) kompleksinde ise Hg(II) iyonuna iki ppz ve iki sac ligantları koordine olarak dört koordinasyonlu yapı meydana getirir. Sac ligandı negatif yüklü azot atomu üzerinden tek dişli olarak koordine olurken, ppz ligandı iki azot atomu üzerinden çift dişli ve köprü yapıcı ligant olarak davranır. M(II)-sac-aeppz [M(II)= Co(II), Ni(II), Cu(II), Zn(II), Cd(II) ve Hg(II)] komplekslerinde, M(II) iyonlarına iki nötral aeppz ve iki anyonik sac ligantları koordine olarak altı koordinasyonlu yapı meydana getirir. Her aeppz ligandı aminoetil ve halka azot atomları üzerinden çift dişli olarak koordine olurken, sac ligantları trans pozisyonda karbonil oksijen atomları üzerinden koordine olur. Bheppz ligantları azot ve hidroksietil oksijen atomları üzerinden çift dişli ve köprü yapıcı ligant olarak davranır. Co(II), Ni(II), Cu(II) ve Zn(II) kompleksleri dimerik iken, Cd(II) ve Hg(II) kompleksleri polimeriktir. Sac ligandı azot atomu üzerinden tek dişli ligant olarak davranır. Co(II), Ni(II), Cu(II) ve Zn(II) kompleksleri iki akua ligandı içerir. Komplekslerin termik analiz çalışmalarında, yapısında akua ligandı bulunduran komplekslerin ilk basamağının yapıdan akua ligandının uzaklaşmasına ait olduğu, ardından takip eden basamaklarda ppz, aeppz ve bheppz ligantlarının uzaklaştığı, son olarak da sac' ın uzaklaşarak karşılık gelen metal veya metaloksitlerin ele geçtiği tespit edildi.