Asit kırmızısı 1'in voltametrik davranışının, Ni(II) ve Zn(II) iyonları ile etkileşiminin incelenmesi / Cabir Arat; Danışman Ender Biçer

Abstract

Bu tez çalışmasının ilk aşamasında Asit Kırmızısı 1 (AK 1)in Britton-Robinson tamponunda (pH:2-12) voltametrik davranışı dönüşümlü voltametri ve kare-dalga voltametrisi teknikleri kullanılarak incelemiştir.AK 1’in tüm pH değerlerinde elde edilen dönüşümlü voltamogramlarında, azo grubunun indirgenmesie atfedilen tek tersinmez pik gözlendi.Halbuki kare-dalga voltamogramlarında AK 1’in azo grubunun indirgenme piki hariç iki tane daha adsorpsiyon piki görülmüştür.pH 3,0-11,5 aralığında görülen ilk adsorpsiyon piki azo grubunun indirgenmez pikinden daha artı potansiyelde yer almaktadır ve bu adsorpsiyon pikinin potansiyeli destekelektrolitin pH’sına bağlıdır.İlk adsorpsiyon pikinin aksine pH 2,0-6,5 arallığında gelen ikinci adsorpsiyon pikinin potansiyeli azo grubunun indirgenme potansiyelinden daha eksi değerde olup bu adsorpsiyon pikinin potansiyeli pratik olarak pH’ya bağlı değildir.Elde edilen voltametrik veriler göz önüne alınarak AK 1’in indirgenmesi için uygun bir elektrot mekanizması önerilmiştir.Ayrıca farklı pH değerlerinde civa-elektrolit arayüzeyinde AK 1 tutulması incelenerek AK 1’in konsantrasyonu ve biriktirme süresi ile pik akımında meydana gelen değişimler izlenmiştir.pH 7 ve 10’daki veriler için Langmuir izotermi pH 4’teki deneysel sonuçlar için Henry izotermi kullanılarak AK 1 tutunma olayına ait Gibbs serbest enerji değerleri hesaplanmıştır.Bununla beraber pH 10’daki tutunma izotermi daha uzun biriktirme sürelrinde civa elektrot yüzeyinde tutunmuş AK 1 molekülleri arasında küçük itici etkileşimlerin olduğunu göstermiştir.Destek elektrolitin pH’sının AK 1’in tutunma davranışı üzerine önemli bir rol oynadığı sonucna varılmıştır.Bu tez çalımasının ikinci kısmında AK 1’in NH3/NH4CI tampon çözeltisinde (pH=9,20) Zn(II) ve Ni(II) iyonlarıyla olan etkileşimleri ilk kez kare-dalga voltametrisi ve dönüşümlü voltemetri teknikleri kullanılarak incelenmiştir ve böylelikle oluşan komplekslerin voltametrik davranışları tartışılmıştır.Elde edilen sonuçlardan bu komplekslerin kararlılık sabitleri kompleksleşme işleminin özelliğine uygun farklı eşitlikler kullanılarak hesaplanmıştır.Ni(II)-AK 1 kompleksinin indirgenme potansiyelinin (-0,768 V), AK 1 yokluğundaki serbest Ni(II)’nin indirgenme potansiyelinden (-0,910 V) daha artı değerlerde olduğu gözlenmiştir.Ni(II) AK 1 ile kompleksleşme stokiyometrisi ve kararlılık sabitinin logaritma değeri (log ?1:2) sırasıyla 1:2 (metal:ligand)oranında ve 9,30 olarak, Zn(II)-AK 1 kompleksinin bileşimi 1:1 ve kararlıllık sabitinin logaritma değeri (log ?1:1) ise serbest Zn(II) akımının doğrudan gözlenmesi yolu ile 3,66 olarak belirlenmiştir.