N,N-Dimetiletanolamin metal sakkarin komplekslerinin sentezi, spektroskopik, termik ve yapısal özellikleri / Vecdi Kars; Danışman Veysel T. Yılmaz

Abstract

Bu çalışmada N,N-dimetiletanolamin (dmeaH) içeren toplam 5 adet yeni karışık ligantlı metal-sakkarin kompleksi sentezlendi. Elde edilen komplekslerin yapıları elementel analiz, manyetik duyarlılık ölçümleri, IR, UV-VIS spektroskopisi, termik analiz teknikleri ve tek kristal X-ışınları çalışmalarıyla aydınlatıldı.DmeaH amin azotu ve etanol oksijeni üzerinden çift dişli ligant olarak davranır. Sadece dmeaH-bakır(II) kompleksi polimerik iken diğer dmeaH kompleksleri monomeriktir. [Cu2(sac)2(m-dmea)2(m-H2O)]n ve [Hg(sac)2(dmeaH)(H2O)] kompleks lerinde sakkarinat(sac) ligantları negatif yüklü azot atomu üzerinden koordine olurken, cis-[Co(sac)2(dmeaH)2], cis-[Zn(sac)2(dmeaH)2] ve cis-[Cd(sac)2(dmeaH)2] kompleks lerinde iki sac ligandından birinin negatif yüklü azot atomu üzerinden, diğerinin ise karbonil oksijeni üzerinden koordine olduğu belirlendi. Civa(II) ve bakır(II) kompleksleri kare piramit geometrili iken diğerleri oktahedral geometrilidir. [Cu2(sac)2(m-dmea)2(m-H2O)]n kompleksinde dmeaH ligandı etanol hidrojenini kaybederek, azot ve alkoksi oksijen atomları üzerinden çift dişli koordine olur. Alkoksi grubu iki bakır(II) iyonu arasında köprü görevi yaparak dimerik birimler oluşturur ve akua ligandı dimerik [Cu2(sac)2(m-dmea)2]n birimleri arasında köprü oluşturarak bir boyutlu bir koordinasyon polimerin oluşumuna neden olur. Polimerik kompleks diyamanyetik özelliktedir.Komplekslerin termik analiz çalışmalarında, yapısında akuda ligandını içeren bakır(II) ve civa(II) komplekslerinde ilk basamakta suyun uzaklaştığı, ardından takip eden basamaklarda dmeaH ligandının, son olarak da sac'ın bozunarak karşılık gelen metal oksite dönüştüğü tespit edildi. Sentezlenen diğer komplekslerde ise ilk basamakta dmeaH ligandının, sonraki basamaklarda da sac'ın bozunarak karşılık gelen metal oksite dönüştüğü belirlendi.