Referans bitki su tüketiminin ölçülmesinde yeni bir lizimetrenin kurulması ve kullanılması / Elvan Işık; Danışman Tekin Kara

Abstract

Bu çalışmada, Samsun ili için referans (kıyas) bitki su tüketiminin tarla koşullarında belirlenmesinde, yeni bir lizimetrenin kurulması ve kullanımının araştırılması amaçlanmıştır.Çalışma, tarla koşullarında 3x4 m boyutunda oluşturulan bir parselde daha kolay ve ucuz olabileceği kabul edilen 32 cm çapında 34 cm yüksekliğinde drenaj tipli iki lizimetre de yürütülmüştür. Drene olan suyun toplandığı ölçüm kabının içinde bulunduğu, 40 cm çapında 47 cm derinliğinde iki drenaj kabı sistem içinde bulunmaktadır. Lizimetreler ölçüm kabı ile ölçülü olarak sulanmıştır. Deneme süresince toprakta su stresine izin verilmemiştir.Her iki lizimetre arasında buharlaşma açısından bir farklılık olup olmadığını belirlemek amacıyla, hesaplanan referans bitki su tüketimleri SPSS'de Bağımlı İki Örnek t Testi'ne göre karşılaştırılmıştır. Elde edilen istatistiksel sonuçlara göre iki lizimetre arasında istatistiksel olarak önemli düzeyde fark bulunmamıştır. Lizimetre koşullarında belirlenen referans bitki su tüketim değerleri ile A sınıfı buharlaşma kabı'ndan elde edilen su tüketim değerleri arasında regrasyon denklemleri elde edilmiştir. Yapılan istatistiksel değerlendirme sonucunda A sınıfı buharlaşma kabı ile Lizimetre 1 arasındaki ilişkide bitki su tüketimleri arasında R2=0.69 düzeyde bir ilişki belirlenmiştir. İlişkiye ait eşitlik ise y = 0.6736x +1.2784 olarak saptanmıştır. Lizimetre 2 ve A sınıfı buharlaşma kabı arasında Lizimetre 1 de belirlenen ilişkiye yakın bir ilişki saptanmıştır. A sınıfı buharlaşma kabı ile Lizimetre 2 arasında korelasyon değeri R2=0.71, ilişkiye ait eşitlik y = 0.70666x +1.1001 olarak belirlenmiştir. Bu sonuçlara göre oldukça düşük maliyetle tesis edilebilecek yeni drenaj tipi lizimetrenin referans bitki su tüketimin saptanmasında kullanılabileceği sonucuna varılmıştır.