EMS (Ethyl methane sulphonate) dozlarının M1 ve M2, generasyonlarında bezelye (pisum sativum L.)'nin bazı özellikleri üzerine etkileri / Ayhan Acar; Danışman Ali Gülümser

Abstract

Bu araştırma EMS (Ethyl Methane Sulphonate) dozlarının Mı ve M2 generasyonlarında bezelye (Pisum sativum L.)' nin bazı özellikleri üzerine etkilerini belirlemek amacıyla 1997 ve 1998 yıllarında Ondokuz Mayıs Üniversitesi Ziraat Fakültesi deneme alanında yapılmıştır. Çalışmada Rondo bodur bezelye çeşidi ve EMS’nin %0.0 (kontrol), %0.1, %0.2, %0.3, %0.4 ve %0.5’lik dozları kullanılmıştır. Uygulanan EMS dozları hem Mı ve hem de M2 generasyonlarında çıkış ve hayatta kalma oranında, bitki başına bakla sayısında çok önemli varyasyonlar oluşturmuş, tane ham protein oranına etkisi ise önemsiz bulunmuştur. EMS dozları baklada tane sayısı, baklada tane tutma oranı, 1000 tane ağırlığı, bitki başına tane verimi, biyolojik verim ve hasat indeksinde Mı generasyonunda önemli bir varyasyona neden olmadığı halde, M2 generasyonunda tane verimi, biyolojik verim ve hasat indeksi değerlerinde EMS dozlarındaki artışa bağlı olarak önemli derecede azalmalar olduğu belirlenmiştir. Araştırma sonuçlarına göre; EMS dozlarının Mı ve M2 bitkilerinde ele alınan bazı bitkisel özelliklerde önemli varyasyonlar oluşturduğu, bu varyasyonun M2 generasyonunda M1 de olandan daha büyük olduğu tespit edilmiştir.