Samsun koşullarında horoz ibiği'nin (Amaranthus sp.) yem verimi yönünden bazı yazlık ürünlerle karşılaştırılması üzerine bir araştırma / Dilek Aktürk; Danışman Zeki Acar.

Abstract

Samsun ekolojik koşullarında yemlik horoz ibiği çeşitlerinin yem verimi yönünden bazı yazlık ürünlerle karşılaştırılmasının incelendiği bu araştırma 1996 ve 1997 yıllarında Karadeniz Tarımsal Araştırma Enstitüsü'nde yürütülmüştür. Denemede A, mategazzianus türüne ait beyaz tohumlu D-337 A. cruentus türüne ait siyah tohumlu D-338 hoıroz ibiği çeşitleri AS-503 ve Vniimk-8931 adlı ayçiçeği çeşitleri Karadeniz Yıldızı, TTM-813 Beyaz Taneli Mısır ve At Dişi Mısır çeşitleri Rox adlı sorgum çeşidi Sugar Leaf ve Gözde-80 adlı sudan otu çeşitleri kullanılmıştır. Ekim denemenin ilk yılında 30 Mayıs ikinci yılında 7 Haziranda yapılmıştır. Ot için hasat tohumların süt olum devresinde yapılmıştır. Araştırma sonucunda yapılan gözlem ve ölçümler ile bunların istatisitksel analizlerinden elde edilen sonuçlar aşağıda özetlenmiştir. En yüksek ortalama bitki boyu 1997 yılında 217.80 cm ile Gözde-80 en kısa bitki boyu ise 114.20 cm ile D-338 çeşidinde belirlenmiştir. Sap kalınlığı bakımından en yüksek değer Karadeniz Yıldızı (1.791 cm )çeşidinde en düşük değerler de AS-503 Gözde-80 VE d-338 (sırasıyla 1.283, 1.193 ve 1.067 cm) çeşitlerinde tespit edilmiştir. Yaprak/sap+çiçek salkımı oranı yönünden de en yüksek değerler Karadeniz Yıldızı (0.357),D-337 (0.34) ve Rox (0.337) çeşitlerinden en düşük değerler de AS-503(0.097) ve Vniimk-8931 (0.080) çeşitlerinden alınmıştır. 1.Yılların ortalaması olarak en yüksek yaş ot verimi Vniimk-8931 (4463.0 kg/da) en düşük yaş ot verimi ise D-338(837.7 kg/da) çeşidinden alınmıştır. Yılların ortalaması olarak en yüksek kuru ot verimi, Gözde-80 çeşidinden (912.5 kg/da) en düşük ise D-338 çeşidinden (220.5 kg/da) elde edilmiştir. 2. Ham protein ve ham kül oranı bakımından yılların ortalaması olarak en yüksek değerler D-338 çeşidinde (sırasıyla %12.8 ve 17.1) saptanmıştır. En düşük ortalama ham protein oranı değerleri AS-503, Vniimk-8931, D-337, Gözde-80, Rox ve Karadeniz Yıldızı çeşitlerinden (sırasıyla %9.3,9.1,8.0,7.1 ve 6.8)en düşük ortalama ham kül oranı değerleri de Gözde-80,Rox ve Karadeniz Yıldızı çeşitlerinden (sırasıyla %7.9,7.3 ve 6.5) elde edilmiştir. Ham selüloz oranı bakımından en yüksek değerler gözde-80 (%26) ve D-337 (%25.5) en düşük değerde D-338 (%17.8) çeşitlerinden alınmıştır. 3. Yılların ortalaması olarak en yüksek ham protein ve ham kül verimleri Vniimk-8931 (sırasıyla 74.8 ve 111.5 kg/da) en düşük verimler de D-338 (sırasıyla 27.7 ve 34.5 kg/da) çeşitlerinden alınırken ham selüloz verimi bakımından en yüksek değer Gözde-80 (237.5 kg/da) en düşük değer de D-338 (48 kg/da) çeşitlerinde belirlenmiştir.