Soya fasülyesinde (Glycine Max (L.) Merr.) erkenci genotipler için seleleksiyonda dikkate alınacak argonomik özelliklerin belirlenmesi / Mehmet Erdoğmuş; Danışman Funda Arslanoğlu

Abstract

Bu araştırma, Karadeniz Bölgesi Soya Islah Araştırmaları projesi kapsamında erkenci genotipler için seleksiyonda dikkate alınacak agronomik özelliklerin belirlenmesi amacıyla, Samsun Karadeniz Tarımsal Araştırma Enstitüsü deneme arazilerinde, 2005 ve 2006 yıllarında yürütülmüştür. Deneme materyali F2 populasyonuna ait 154 hat ve 3 standart çeşitten oluşmuştur. Araştırmada ekim tarihinden itibaren ilk çiçeklenme süresi, olgunlaşma süresi, bitki boyu, ilk bakla yüksekliği, bitkide bakla sayısı, bitki verimi ve 100 tane ağırlığı gözlemleri alınmıştır. Elde edilen sonuçlara göre; hatlarda ilk çiçeklenme süresi 52.8-44.3 gün, olgunlaşma süresi 149.2-121.8 gün, bitki boyu 131.9-45.0cm, ilk bakla yüksekliği 27.8-10.1cm, bakla sayısı 109.6-34.3 adet/bitki, bitki verimi 45.01-4.54g ve 100 tane ağırlığı 26.21-17.27g arasında değişmiştir. Ayrıca olgunlaşma süresi ile ilk çiçeklenme süresi, bitki boyu, bakla sayısı ve 100 tane ağırlığı arasında olumlu ve önemli, ilk bakla yüksekliği ile ise olumsuz ve önemli ilişki bulunmuştur. Sonuç olarak; F2 populasyonlarında erkencilik yönünde yapılacak seleksiyonlarda ilk çiçeğin görülme süresi, olgunlaşma süresi, bitki boyu, bakla sayısı, bitki verimi özelliklerinin seçimde öncelikle ele alınabilecek kriterler olduğu, 100 tane ağırlığının ve ilk bakla yüksekliğinin ise erkencilik bakımından öncelikli kriterler olmadığı ortaya çıkmıştır. 2 yıl süre ile aynı populasyonda yürütülen bu araştırma sonuçlarının daha kuvvetli savunulması için incelenen kriter sayısının arttırılmasının ve çiçeklenme süresi, yan dal sayısı, baklada tane sayısı,yaprak alanı, biyolojik verim gibi özelliklerin incelenmesinin yararlı olacağı kanısına varılmıştır.