Toprak aşınabilirliğinin topragrafik pozisyonla ilişkili olarak jeoistatistiksel tekniklerle değerlendirilmesi / Tayfun Aşkın; Danışman Nutullah Özdemir.

Abstract

toprakların strüktürel dayanıklıklarını ve erozyona uğrama durumlarını ortaya koyan parametrelerin bilinmesi toprakların korunması yönelik uygulamalarda önemlidir.Jeoistatistiksel metotların son yıllarda toprak bilimi alanında uygulanması ile bu parametrelerin istatistiksel olarak değerlendirilmesi mümkün gözükmektedir.Semivaryogramanalizi, üzerinde çalışılan toprak özelliğinin uzaysal değişimini belirlemeye kriging analizi ise incelenen özelliğin örneklenmeyen nokta veya alanlarında tahmin edilmesinde olanak sağlar.Bu çalışmada toprakların strüktürel dayanıklılığın ve erozyona duyarlılığının belirlenmesinde kullanılan kil oranı strüktür stabilite indeksi dispersiyon oranı süzülme oranı erozyon oranı agregat stabilitesi ve toprak aşınım faktörü (USLE' deki K faktörü) gibi bazı parametrelerin uzaysal değişimleri belirlenmiştir.Samsun-Karaköy tarım işletmesinde yaklaşık 1.35 ha arazide aynı hat üzerindeki olmak şartıyla üç farklı topoğrafik pozisyona (tepe, yamaç ve teras) sahip bir merada toprak aşınabilirliği bazo toprak özellikleri yardımıyla ortaya konulmuştur.topoğrafyanın aşınabilirlilik üzerine etkisi araştırulmış seçilen aşınım parametrelerinin uzaysal değişimi jeoistatistiksel tekniklerle değerlendirilmiş ve incelenen ölçütler haritalanmıştır.Çalışmada 77 adet 0-20 cm derinlikten alınmış toprak örnekleri kullanılmıştır.Toprak örneklerinin söz konusu ölçüt değerleri laboratuvar analiz verileri esas alınmak suretiyle belirlenmiştir.