Farklı ana materyaller üzerinde oluşmuş toprakların biyopedolojik özellikleri / Aylin Erkoçak; danışman Rıdvan Kızılkaya
Abstract
Özet,Bu çalışmada, Samsun ili Havza İlçesi Kuşkonağı köyü sınırları içerisinde yer alan Kuşkonağı Havzasında, havzayı temsil edebilecek 6 farklı noktada açılan toprak profillerinde; (i) toprak sınıflandırılması yapılarak, toprak profili boyunca biyolojik özelliklerde meydana gelen değişim, (ii) toprak profillerinin yüzey horizonlarından yapılan örnekleme ile farklı büyüklükteki doğal toprak agregatlarında meydana gelen biyolojik özelliklerdeki değişimin belirlenmesi amaçlanmıştır. Çalışma alanındaki topraklar, Typic Haploxerept, Typic Calcixerept, Lithic Xertorthent, Vertic Xerofluvent ve Chromic Haploxerent olarak sınıflandırılmıştır. Toprak profillerinde horizon esasına göre yapılan toprak örneklemesinde, mikrobiyal biyomas (Cmic), mikrobiyal solunum (MS), metabolik katsayı (qCO2), dehidrogenaz aktivitesi ve katalaz aktivitesi gibi biyolojik toprak özellikleri belirlenmiş ve genellikle alt toprak katlarına inildikçe toprakların biyolojik özelliklerinde önemli azalmaların olduğu saptanmıştır. Yapılan korelasyon analizi sonunda, toprakların biyolojik özellikleri ile pH, EC, organik madde, N, P ve K arasında önemli ilişkiler belirlenmiştir. Bu araştırmada profillerin yüzey örnekleri kuru eleme yöntemine göre 8 ayrı büyüklükte doğal agregatlarına ayrılmış ve makroagregatların mikroagregatlardan çok daha fazla oranlarda bulunduğu belirlenmiştir. Makroagregatlar içerisinde ise en fazla >6.3 mm ve 2.00 - 4.75 mm’lik agregatların diğerlerine göre daha fazla oranlarda olduğu saptanmıştır. Doğal toprak agregatlarının mikrobiyolojik özellikleri belirlenmiş ve agregatların biyolojik özelliklerinin agregatların büyüklüğüne göre homojen bir dağılım göstermediği saptanmıştır. Mikrobiyal biyomasın genellikle <250 µm mikroagregatlar ile 250 - 425 µm çapındaki makroagregatlarda daha yüksek seviyelerde bulunduğu belirlenmiştir. Sonuç olarak, agregat çapları küçüldükçe mikrobiyal solunum, Corg:Cmic, qCO2 ve enzim aktivitelerinin daha yüksek seviyelerde bulunduğu saptanmıştır.
