Gonadotropin salıverilme hormonunun (GnRH) koyunlarda döl verimine etkisi / Mehmet Akif Çam; Danışman Erdoğan Selçuk.

Abstract

Çiftleşme mevsiminde Saf Karakaya ve Sakız x Karakaya F2 (SKY)melezi koyunlarda GnRH uygulamasının döl verim kriterleri üzerindeki etkisini belirlemek amacıyla üç deneme planlanmıştır. Birinci denemede koyunlar kontrol (1.grup, n=27) çiftleştirme esnasında kas içi ug GnRH analoğu "Receptal" (2.grup,N=27) kızgınlık sonrası 12. günde 4 ug GnRH uygulaması (3.grup, N=30) ve hem kızgınlık sırasında ve hem de kızgınlık sonrası 12. günde 4'Er ug GnRH uygulaması (4.grup n=30) yapılan gruplara ayrılmışlardır. Birinci denemede gebelik oranları yukarıdaki sıralamaya göre %70.37,%70.37,%93.33 ve %73.33 olarak ; batın büyüklüğü ise aynı sırayla 1.21 , 1.16 , 1.29 ve 1.27 olarak gerçekleşmiş ve gruplar arasında istatistiki önemli farklılık bulunmamıştır. Kızgınlık sonrası 13.15. günlerdeki plazma progesteron konsantrasyonu 3.43±0.15 , 4.03±0.19 , 4.39±0.25 ve 4.10±0.15 ng/ml (P<0.001)olarak gerçekleşmiştir. İkinci denemede koyunlar kontrol (n=70) ve kızgınlık sonrası 12. günde 4 ugGnRH uygulanan grup (n=73) olmak üzere iki gruba ayrılmışlardır. Gebelik oranları kontrol ve GnRH uygulanan gruplarda sırası ile %80.0 ve %91.8 olarak gerçekleşmiş olup aralarında istatistiki önemli farklılık bulunmamıştır. Batın büyüklüğü ise kontrol grubunda 1.14 ve uygulama grubunda 1.39 olarak tespit edilmiş olup aralarındaki farklılık istatistiki bakımdan önemlidir (P<0.05).Üçüncü denemede 12. günde yapılan GnRH uygulamasının 45. günde kesilen hayvanların uterus ve ovaryumaları üzerindeki etkisi belirlenmiştir. Kontrol (n=6) ve uygulama gruplarında (n=7) 45. gündeki progesteron konsatrasyonu 4.52±0.41 ve 6.33±0.75 ng/ml (P>0.05); toplam ovaryum ağırlığı 2.27±0.46 ve 3.81±0.15 g (P<0.01);her bir ovaryumun ağırlığı 1.32±0.11 ve 1.90±0.20 g (P<0.05); korpus lüteum sayısı 1.33¦0.21 ve 3.50±0.22 adet (P<0.01); toplam korpus lüteum ağırlığı 0.82±0.18 ve 1.49±0.10g (P<0.01);birim korpus lüteum ağırlığı 0.67±0.05 ve 0.46±0.03 g (P<0.05); fötüs ağırlığı 6.90±1.34 ve 8.71±0.37 g (P>0.05);fötüs uzunluğu 64.67±5.08 ve 73.10±0.77 mm (P<0.05); kotiledon ağırlığı 14.95±3.91 ve 31.83±4.64 g (P<0.05) olarak bulunmuştur. Genel olarak kızgınlık sonrası 12. günde yapılan GnRH uygulaması kontrol grubuna göre gebelik oranında 1. denemede %23 ve 2. denemede %12 lik bir iyileşme sağlamıştır. Batın büyüklüğünde ise 1. denemede koyun başına 1.08 ve 2.denemedekoyun başına 1.08 ve 2. denemede 1.25 oranında iyileşme sağlamıştır. Sonuç olarak çiftleştirme sonrası 12. günde GnRH enjeksiyonunun koyunlarda döl verim performansının arttırdığı söylenebilir.