Karaköy Tarım İşletmesi jersey sığırlarının doğum ilk defa damızlıkta kullanma periyodunda gelişim özellikleri / Muharrem Tezcan ; Danışman Özel Şekerden
Özet
Bu araştırmada, Karaköy Tarım İşletmesi Müdürlüğü'nde yetiştirilen jersey sığırlarının doğum ilk defa damızlıkta kullanma periyodundaki gelişim özelliklerini belirlemek amacıyla; 01.10.1992-14.03.1993 tarihleri arasında tek doğan 34 erkek ve 37 dişi buzağının doğumda, 3, 6, 9, 12, 15 ve 18 aylık yaşlardaki cidago yüksekliği, vücüt uzunluğu, göğüs derinliği, göğüs çevresi, ön göğüs genişliği, incik çevresi ve canlı ağırlıklarına ait verilerden yararlanılmıştır. Muhtelif vücut ölçüleri üzerine doğum mevsimi ve anne yaşının etkileri, doğum ağırlığı üzerine ise anne yaşı ve cinsiyetin etkileri En Küçük Kareler Metodu kullanılarak varyans analizi ile araştırılmıştır. İncelenen vücut ölçülerinde, doğum mevsiminin çok önemli (P[0.01) varyasyon yarattığı belirlendiğinden, vücüt ölçülerine ayrı ayrı söz konusu varyasyon kaynağı için standardizasyon uygulanmıştır. Standardize edilmiş doğum ağırlığı ortalamaları erkekler için 21.17 (+0.68,-0,68) kg, dişiler için ise 19.50(+0.45,-0.45) olarak hesaplanmıştır. Standardize edilmiş cidago yüksekliği, vücut uzunluğu, göğüs derinliği, göğüs çevresi, ön göğüs genişliği, incik çevresi ortalamaları doğum, 3, 6, 9, 12, 15 ve 18 aylık yaşlarda dişiler için sırasıyla 63.0(+4.78,-4.78), 76.1(+3.68,-3.68), 83.5(+4.64,-4.64), 89.5(+4.91,-4.91), 94.9(+4.29,-4.29), 101.3(+3.35,-3.35), 104.5(+4.31,-4.31); 53.9(+5.20,-5.20), 77.0(+5.76,-5.76), 88.1(+5.93,-5.93), 96.0(+6.16,-6.16), 105.9(+4.71,-4.71), 113.7(+4.28,-4.28), 120.5(+7.66,-7.66), 22.3(+2.40,-2.40), 34.6(+1.71,-1.71), 39.5(+1.98,-1.98), 43.4(+2.74,-2.74), 47.9(+2.18,-2.18), 51.8(+2.17,-2.17), 54.6(+1.95,-1.95); 62.0(+7.15,-7.15), 88.5(+5.66,-5.66), 103.8(+6.19,-6.19), 116.2(+8.45,-8.45), 128.5(+6.94,-6.94), 138.0(+5.87,-5.87), 146.3(+6.20,-6.20); 13.1(+1.77,-1.77), 19.1(+2.20,-2.20), 22.6(+1.78,-1.78), 26.5(+2.96,-2.96), 30.3(+2.12,-2.12), 32.6(+1.68,-1.68), 34.5(+2.34,-2.34); 8.7(+0.93,-0.93), 10.5(+0.69,-0.69), 11.7(+0,61,-0.61), 12.5(+0.76,-0.76), 13.1(+0.64,-0.64), 14.0(+0.58,-0.58), 14.3(+0.48,-0.48) cm olarak bulunmuştur. Aynı özelliklerin standardize edilmiş ortalamaları erkekler için ise doğum, 3, 6 ve 9 aylık yaşlarda sırasıyla 62.9(+5.84,-5.84), 79.4(+4.58,-4.58), 87.8(+5.78,-5.78), 92.7(+6.40,-6.40), 52.6(+6.18,-6.18), 80.0(+6.00,-6.00), 91.9(+8.50,-8.50), 101.0(+8.20,-8.20), 25.1(+2.31,-2.31), 36.5(+2.05,-2.05), 41.8(+2.61,-2.61), 44.9(+2.94,-2.94); 57.7(+7.45,-7.45), 94.2(+7.35,-7.35), 110.3(+7.46,-7.46), 120.8(+9.65,-9.65); 13.0(+1.58,-1.58), 21.1(+2.65,-2.65), 24.1(+2.69,-2.69), 26.9(+3.03,-3.03); 8.6(+0.91,-0.91), 11.2(+0.78,-0.78), 12.2(+0.65,-0.65), 13.2(+0.75,-0.75) cm olarak bulunmuştur.Dişilerde standardize edilmiş canlı ağırlık ortalamaları 12, 15 ve 18 aylık yaşlarda sırasıyla 145.03(+15.08,-15.08), 175.00(+20.09,-20.09) ve 206.20(+20.65,-20.65) kg olarak bulunmuştur. Sonuç olarak; işletmede, damızlık boğaların elde edilme ve seçiminde mevcut kayıtlardan gereği gibi yararlanılabilmesini ve genç hayvanların mümkün olan en küçük yaşta ilk defa damızlıkta kullanma vücut büyüklüğüne ulaşabilmelerini sağlamak için, bakım ve beslenme şartlarının iyileştirilmesinin ve doğumdan itibaren buzağıların gelişim özelliklerinin belli çağlarda (Doğum, 3 ay, 6 ay, 9ay,........) belirlenerek, en azından, bu araştırmada belirlenen ortalama değerlerle karşılaştırılmasının gerektiği sonucuna varılmıştır.
