Saanen x kıl keçi melezi (G1) çebiçlerin erken (7-8 aylık) yaşta damızlıkta kullanılabilme imkanları / Hacer Tüfekci; danışman Mustafa Olfaz
Özet
Özet,Bu çalışmada Saanen x Kıl Keçi Melezi (G1) keçi ve çebiç gruplarının döl verimi, gelişme özellikleri, aşım, süt verimi, canlı ağırlıkları ve vücut ölçüleri belirlenerek elde edilen veriler karşılaştırılmıştır. Çebiçlerin damızlıkta kullanılabilme yaşının ve verimlerinin ortaya konulması ile doğdukları yıl damızlıkta kullanılmasının döl veriminde ve oğlakların büyüme özelliklerinde herhangi bir olumsuzluğa sebep olup olmadığının ortaya konulması amaçlanmıştır. Saanen ve Kıl Keçi Melezi (G1) keçi ve çebiç gruplarında ortalama döl verim değerleri; tekealtı keçi başına kısır kalan keçi ve çebiç oranı % 4.2, % 7.3; gebe kalan keçi ve çebiç oranı % 95.8, % 92.7; doğuran keçi ve çebiç oranı % 87.5, % 76.1; keçi ve çebiçlerde tekiz, ikiz, üçüz doğumların oranı sırasıyla; % 28.6, % 42.8, % 19.1 ve % 68.5, % 23.3, % 2.7; yavru atan keçi ve çebiç oranı % 8.7, % 18; ölü doğum yapan keçi ve çebiç oranı % 9.5, % 5.5; doğuran keçilere ve çebiçlere göre oğlak verimi ise % 171.4 ve % 123.3 olarak bulunmuştur.Saaen ve Kıl Keçi Melezi (G1) keçi ve çebiç gruplarında oğlakların doğum ağırlıkları (2.15±0.12 kg, 2.99±0.10 kg) bakımından aralarındaki fark önemli bulunmuştur (P<0.05). Oğlakların 30. ve 75. gün ağırlıkları arasında önemli bir farklılık bulunmazken 180. gün ağırlıklarındaki fark (24.19±0.93 kg, 21.94±0.59 kg) önemli bulunmuştur (P<0.05). Saanen ve Kıl Keçi Melezi (G1) keçi ve çebiç gruplarının oğlaklarının doğum-30. gün canlı ağırlık artışları üzerinde doğum tipi ve cinsiyetin etkisi önemsiz bulunurken (P>0.05), keçi ve çebiç grubu oğlakları arasında doğum-30. gün ve 75. gün canlı ağırlık artışlarındaki farklılık önemli bulunmamıştır. 180. gün canlı ağırlık artışlarında ise keçi ve çebiç grupları arasındaki farklılık (121.30±0.00 gr, 104.50±0.00 gr) önemli bulunmuştur (P<0.05). Saanen ve Kıl Keçi Melezi (G1) keçi ve çebiç gruplarının oğlaklarının 30. gün vücut ölçülerinde; vücut uzunlukları (52.86±1.13 cm, 50.20±0.52 cm) bakımından aralarındaki fark önemli bulunmuştur (P<0.05). Kürekler arkası göğüs genişliğuzunluklarında keçi ve çebiç grubu oğlaklarında fark görülmemiştir. Göğüs derinliği, sağrı yüksekliği ve cidago ölçülerinde keçi ve çebiç grupları oğlaklarındaki farklılık (13.20±0.46 cm, 12.17±0.26 cm; 53.70±1.04 cm, 51.28±0.64 cm; 52.10±1.21 cm, 49.01±0.55 cm) önemli bulunmuştur (P<0.05). Ön incik ve but çevresi uzunlukları keçi ve çebiç grupları oğlaklarında önemli bulunmazken göğüs çevresi bakımından (58.86±1.52 cm, 54.89±0.74 cm) aralarındaki farklılık istatistik olarak önemli bulunmuştur (P<0.05). Saanen ve Kıl Keçi Melezi (G1) keçi ve çebiç gruplarının oğlaklarının 75. gün vücut ölçülerine bakıldığında göğüs derinliği, ön incik ve but çevresi uzunlukları bakımından istatistik olarak farklılık olmadığı (P>0.05) görülmüştür. Kürekler arkası göğüs genişliği, sağrı yüksekliği ve cidago yüksekliği ölçülerinde keçi ve çebiç grupları oğlakları arasındaki farklılıklar (23.46±0.60 cm, 22.09±0.28 cm; 60.32±1.19 cm, 57.77±0.58 cm; 58.96±1.11 cm, 56.01±0.60 cm) ile göğüs çevresi ölçüleri (66.78±1.81 cm, 63.31±0.76 cm) arasındaki farklılıklar istatistik olarak önemli bulunmuştur (P<0.05).Saanen ve Kıl Keçi Melezi (G1) keçi ve çebiç grupları oğlaklarının 30. gün, 75. gün ve 180. gün yaşama gücü özelliklerine bakıldığında keçil ve çebiç grubu oğlakların 30.gün yaşama güçleri dişi tekizlerde % 100, % 100; ikizlerde % 100,% 88.89, üçüzlerde % 100, % 100 olarak ve erkek oğlaklarda ise aynı sırayla tekizlerde % 100, % 88.00; ikizlerde % 100, % 84.62 ve üçüzlerde % 100, % 100 olarak bulunmuştur. Doğan oğlaklarda 75. gün yaşama güçlerinde bir değişme gözlemlenmezken 180. gün yaşama gücü değerlerinden sadece çebiç grubu tekiz dişi oğlakların % 95.24’e düştüğü onun dışındaki değerlerde bir farklılık olmadığı görülmüştür. Sonuç olarak keçi ve çebiç grupları; döl verimi, canlı ağırlık, canlı ağırlık artışları, vücut ölçüleri ve yaşama güçleri bakımından karşılaştırıldığında çebiçlerde keçilere göre bir gerilik görülse de bu durum çebiç oğlaklarına iyi bakım ve besleme uygulamak kaydıyla ilk yıl içerisinde damızlıkta kullanılmalarına engel değildir.
