Koyun ve keçilerde emzirmenin süt verimi, süt kompozisyonu ve sütteki sematik hücre sayısına etkileri / Koray Kırıkçı ; danışman Mehmet Akif Çam

Abstract

Bu çalışma, koyun ve keçilerde emzirmenin süt verimi, süt proteini, süt yağı ve süt somatik hücre sayısı üzerine etkisini belirlemek amacıyla yapılmıştır. Denemede Ondokuz Mayıs Üniversitesi Ziraat Fakültesi Araştırma ve Uygulama Çiftliği’nde yetiştirilen 4-5 yaşlarında 40 baş Karayaka ırkı koyun ve 2-5 yaşlarında 20 baş Saanen keçisi kullanılmıştır. Deneme sütten kesimden (kuzu ve oğlakların doğumundan 98 gün) sonra başlatılmış ve 45 gün sürdürülmüştür. Sağmal koyun ve keçiler kontrol grubu (sütten kesim yaşında yavrularından ayrılarak deneme boyunca her sabah sağım makinası ile sağılanlar) ve muamele grubuna (süt kontrol günleri hariç yavrularını emzirenler) ayrılmışlardır. Emzirmenin süt verimine, süt bileşenlerine ve süt somatik hücre sayılarına (SSHS) etkilerini belirlemek için deneme başlangıcı (I. Dönem), deneme ortası (II. Dönem) ve deneme sonu (III. Dönem) olmak üzere 15 gün aralıklarla süt kontrolleri yapılmış ve laboratuvar analizleri için süt örnekleri alınmıştır. Deneme sonunda emzirmenin veriminde kontrol grubuna kıyasla % 20’lik artış sağladığı süt proteini ve süt yağı bakımından ise gruplar üzerinde bir etkisi olmadığı tespit edilmiştir. Somatik hücre sayısı bakımında deneme başlangıcında gruplar arasında (Muamele; 554 192’ye karşın kontrol; 1 187 145) önemli (P<0,01) düzeyde fark var iken emzirmenin etkisiyle bu fark ortadan kalkmıştır.Koyunlarda ise emzirmenin süt verimine etkisi sadece deneme sonunda (III. Dönem) önemli (P<0,05) bulunmuştur. Emzirmenin koyunlarda süt proteini üzerinde bir etkisi olmadığı, süt somatik hücre sayısı üzerinde ise önemli (P<0,05) etkisi olduğu tespit edilmiştir.Sonuç olarak, süt verimini artırma eğiliminde olan emzirmenin aynı zamanda süt hijyeninin önemli bir göstergesi olan SHS üzerinde de önemli düzeyde etkiye sahip olduğu belirlenmiştir.