Kahramanmaraş şalvar güreşi ve dünyadaki benzerleriyle kıyaslanması / Veli Doğan ; danışman Mehmet Türkmen

Abstract

Bu çalışmada, geleneksel şalvar güreşlerinin Türk ve diğer toplumlardaki durumu, tarihi süreç içerisindeki geçirdiği aşamalar ve günümüzdeki durumu tespit edilmeye çalışılmıştır.Çalışmada, Türk ve dünya spor tarihine yansıyan yönüyle eski Türkler den günümüze şalvar güreşleri hakkında az ve sınırlı olan yerli kaynakların yanı sıra, Asya Türk Cumhuriyetleri ile bu sporun yapıldığı diğer ülkelerin kültür unsurları ile birlikte birçok resimlerle de destekleme yoluna gidildi. Bu metotla yerinde ve yeni elde edilen bilgiler, eksik olduğu sanılan eski bilgilerle karşılaştırılarak konuya yeni bir bakış ve boyut getirilmeye çalışıldı.Bu çerçevede Türkiye dışı Türk ve diğer toplumların benzeri ya da aynı motiflerle yapıldığı görülen şalvar güreşleri; Kahramanmaraş da bundan 30 yıl öncesine kadar çok yoğun bir şekilde yapılırken, son yıllarda senede bir kez ancak yapılabildiği görülmüştür. Elazığ’ın Palu ilçesinde 1940’larda yapıldığına rastlanan şalvar güreşine, bu tarihten sonra rastlanılmamaktadır.Asya Türk halklarından Tuva ve Saka (Yakut) Özerk Cumhuriyetinde şalvar güreşinin aynısına rastlanırken, Azerbeycan’da ise benzerine rastlanılmıştır. Türk toplumları dışında bu güreşin aynısına Büyükkanarya Adalarında rastlanılmış, benzerlerine ise İsveç, İsviçre ve Moğalistan’da rastlanılmıştır.Şalvar güreşi’nin Anadolu Türklerinde bir Bektaşi geleneği olduğu geleneksel kültür unsurlarından ve folklorik özelliklerinden anlaşılmaktadır. Dolayısıyla tarihinin XII-XIII.yy. dayandığı anlaşılmaktadır.