Samsun bölgesi okçuluk takımının beslenme ve bazı hematolojik bulgularının değerlendirilmesi / Deniz Günay; Danışman Seydi Ahmet Ağaoğlu.

Abstract

Bu çalışma, 2 ay boyunca uygulanan beslenme programının okçuların performansları ve kan parametreleri üzerine etkisini incelemek amacıyla yapılmıştır. Çalışmaya 7 bayan (17,7143±1,9760 yıl), 7 erkek (18,2857±2,4976 yıl) toplam 14 sporcu katılmıştır. Ölçümler açık hava sezonunda yapılmıştır. İlk ölçüm yapılmadan önce sporcuların 3 günlük besin tüketimleri alınmış ve sporculara sporcu beslenmesi değerlendirme anketi verilerek beslenme bilgi ve alışkanlıkları saptanmıştır. Çalışmamızda, 3 günlük besin tüketimi ve anket sonuçlarına göre, okçuların enerji ve besin öğelerini olması gereken düzeyde tüketmedikleri bulunmuş, beslenme konusunda yeterli bilgiye sahip olmadıkları görülmüştür. Sporcular her iki puanlamada da 70 m.'den toplam 36 ok atışı yapmışlardır. Sporcuların istirahat kalp atım hızlarına, sistolik ve diastolik basınçlarına puanlama öncesinde ve sonrasında bakılmıştır. Puanlama sırasında ise kalp atım hızlarına ve glikoz değerlerine bakılmıştır. Sporcuların kan parametreleri (hemoglobin, hematokrit, demir, demir bağlama kapasitesi, ferritin) ve vücut yağ yüzdeleri de tespit edilmiştir. Tüm bu ölçümlerden sonra okçulara uygun beslenme programı verilmiştir. Okçular bu programı 2 ay uygulamışlar ve 2. ayın sonunda ölçümler tekrarlanmıştır. Tüm sporcuların kan parametreleri karşılaştırıldığında, ferritin düzeyleri arasında pozitif yönde anlamlı bir fark bulunmuştur (p[0,01). Her iki puanlamada da, atılan ok puanları ile kalp atım hızları (KAH) arasında anlamlı bir ilişki bulunmuş (p[0,01 ve p[0,05), fakat bu ilişkinin güvenilir olmadığı tespit edilmiştir. Sporcuların KAH'ları beslenme programı sonrası puanlamada anlamlı derecede düşmüştür (p[0,01). Atılan toplam puanlar ise anlamlı derecede artmıştır (p[0,05). Bu sonuç, düzenli beslenmenin etkisini göstermektedir. Sporcuların beslenme programı öncesi yapılan puanlama sonundaki, istirahat kalp atım hızları anlamlı derecede artmış (p[0,01), diastolik basınçları anlamlı derecede düşmüştür (p[0,01). Beslenme programı sonrası ise, istirahat kalp atım hızları ve sistolik basınçları anlamlı derecede artmıştır (p[0,05).Beslenme programı öncesi, birinci seri sonundaki glikoz değeri diğer serilerden anlamlı derecede farklı bulunmuştur (p[0,01). Beslenme programı sonrası ise, puanlama öncesi glikoz değeri ve birinci seri sonundaki glikoz değeri diğer serilerden anlamlı derecede farklı bulunmuştur (p[0,01). Beslenme programı öncesi ve sonrası yapılan puanlamalardaki birinci seri glikoz değerleri arasında anlamlı derecede farklılık olduğu tespit edilmiştir (p[0,05). Beslenme programı sonrası atılan toplam puanlar ise daha iyi bulunmuştur. Bu da, yeterli ve dengeli beslenmenin sporcular için önemini göstermektedir.