Echinococcus granulosus hidatik kistlerinde oksidanların (ROÜ,RNÜ) etkinliği ve antioksidan sistemlerinin araştırılması / Ramazan Amanvermez; Danışman Cemil Çelik.

Abstract

Hidatik kistler biyokimyasal açıdan birçok yönleriyle araştırılmış olmasına rağmen, fertil ve infertil hidatik kistlerde oksidanların (serbest radikaller, reaktif oksijen ürünleri(ROÜ) ve reaktif nitrojen ürünleri (RNÜ) etkinliği ve antioksidan sistemler hakkındaki bilgiler yeterli düzeyde değildir. Yapılan bu çalışmada, hidatik kist enfeksiyonunda konak fagositer hücrelerce ve parazit (olasılıkla) tarafından üretilen serbest radikallerin; koyun ve sığır fertil hidatik kist (karaciğer, akciğer) ve sığır infertil hidatik kist (karaciğer, akciğer) sıvılarında ve kist dokularında (kist membranları ve protoskoleksler) oluşturduğu hasarın boyutunu tesbit etmek amacı ile lipid peroksit (tbars) düzeyleri ölçülerek, kist hidatik'in serbest radikal aracılı lipid peroksidasyonu, hidatik kist sıvılarında ve kist dokularında NO (nitrik oksit) düzeyi tayin edilerek; NO'in hidatik kistlerdeki sistotoksik konumu incelendi. Bununla birlikte hidatik kistlerde süperoksit dismutaz (SOD), glutatyon peroksidaz (Gpx) ve katalaz'ın (enzimatik antioksidanlar); kist membranlarında, protoskolekslerde ve kist sıvılarında aktivite düzeyleri ve total antioksidan, total tiol, glutatyon, vitamin C, vitamin E ve beta-karoten'in (non-enzimatik antioksidanlar) fertil ve infertil hidatik kist sıvılarında, total antioksidan protoskolekslerde ve total tiol ile glutatyon kist membranlarında ve protoskolekslerde tayin edilerek; hidatik kist ile antioksidanlar arasındaki ilişki, özellikle hidatik kistlerin fertilitesi ve infertilitesinde oksidanlara karşı hidatik kistlerin enzimatik ve non-enzimatik, antioksidan defans mekanizmaları aydınlatılmaya çalışıldı. Total antioksidan, total tiol, glutatyon ve vitamin C'nin fertil hidatik kist sıvılarında yüksek, vitamin E'nin ise düşük bulunması fertil kistlerde kist germinal membranın ve protoskolekslerin, memelilere benzer şekilde oksidan ajanlara karşı korunmaları ve metabolik fonksiyonları için, araştırılan non-enzimatik antioksidanlara gereksinim duyabileceklerini düşündürmektedir. Fertil ve infertil hidatik kistlerde araştırılan antioksidan moleküllerin, özellikle fertil kistlerde potansiyel olarak bulundukları görülmektedir Bununla birlikte hidatik kist enfeksiyonu süresince serbest radikallerin ve konağın diğer savunma elemanlarıyla birlikte hidatik kist viabilitesini etkileceyebileceklerinden, hidatik kistlerin fertil ve steril özellik kazanmalarında bir farklılığa neden olabilirler.