Dezenfektanların etkinliğinin ölçümünde farklı yöntemlerin karşılaştırılması / Adil Karadağ; Danışman Murat Günaydın.

Abstract

Dezenfektanlar hastane ortamında sık olarak kullanılan kimyasal ajanlardandır. Dezenfektan duyarlılığını belirleyebilmek için pek çok test metodu geliştirilmiş olmasına rağmen, tüm ülkeler tarafından kabul gören standart bir test yöntemi bulunmamaktadır. Çalışmamızda; günümüzde yaygın olarak kullanılan dezenfektan duyarlılık test sonuçlarının belirlenmesi yanında, test işlemlerinin yoğunluğu, pratik kullanımdaki zorluklarının belirlenmesi amaçlanmıştır. Ayrıca laboratuarımızda hazırladığımız özel petri plakları ile 'basma plak' yöntemi kullanılarak yüzey dezenfeksiyonu uygulama testi denenmiş olup, sonuçlarımız diğer test sonuçları ile kıyaslanmıştır. Bu testin pratik uygulamalara ne derece katkı sağlayabileceği araştırılmıştır.Çalışmamızda; Kalitatif Süspansiyon Testi, Modifiye Fenol katsayısı belirleme Testi ( Rideal Walker), Kantitatif Süspansiyon Testi, EN 1040 Kantitatif Süspansiyon Testi, Kapasite testi, Yüzey Dezenfeksiyonu Testi gibi test yöntemleri kullanılarak, hastanelerde dezenfeksiyon amacıyla sık olarak kullanılan, gluteraldehit, sodyum hipoklorit ve fenol'ün, hastane infeksiyonu etkenlerinden sıklıkla karşılaşılan S.aureus, P.aeruginosa ve sporlu basil olarak ta B.subtilis'e karşı olan etkileri ve test sonuçlarının birbirleri ile uyumu araştırılmıştır. Kalitatif süspansiyon testleri ve kapasite ölçüm test sonuçlarındaki etkili konsantrasyonlar birbirine benzer olup, rutinde önerilen dezenfektan konsantrasyonlarından daha yüksek bulunmuştur. Kantitatif süspansiyon testleri ve yüzey dezenfeksiyonu uygulama testi sonuçlarındaki etkili konsantrasyonlar birbirine benzer bulunmuş olup, rutinde önerilen dezenfektan konsantrasyonları ile eşdeğer bulunmuştur. İnhibisyon ve bakterisidal katsayısının belirlenmesi test sonuçları rutin uygulama konsantrasyonları arasında bir ilişki kurulamamıştır. Çalışmalarımıza göre, bu test daha çok dezenfektanın ilk üretimi aşamasında etkinliğini belirlemek ve dezenfektana karşı mikroorganizmaların direnç geliştirip, geliştirmediklerini saptamak amacıyla kullanılması uygun olacaktır. Fenol katsayısı testinin de bu kapsamda değerlendirilebileceği sonucuna ulaşılmıştır. Rutin test yöntemlerinde nötralizasyon amacı ile kullanılan Lesitin, Tween 80, L- sistein, taze yumurta sarısı ve 10 kat sulandırım arasında fark gözlenememiştir. Tümü dezenfektanları nötralize etmiştir. Ayrıca hastane suşları ile standart suşların dezenfektan duyarlılıkları açısından fark gözlenememiştir. Basma plak yöntemi sonuçlarımız kantitatif süspansiyon testi ve yüzey dezenfeksiyon uygulama test sonuçları ile uyumlu bulunmuştur. Sonuç olarak, literatür bilgileri ve bulgularımıza göre kantitatif süspansiyon testi, taşıyıcı testi ve alan uygulama testi olmak üzere 3 test birbirini tamamlayıcı özelliktedir. Bu üç testin birlikte uygulanması ile dezenfektanın rutin uygulamalarındaki etkinliğinin tüm yönlerinin test edilebileceği sonucuna ulaştık. Basma plak yönteminin yüzey uygulama testi olarak kullanılabileceği kanısına vardık.