Samsun-Kurupelit çevresinde doğal olarak yetişen allim scorodoprasum subsp. jajlae alt türünde morfolojik ve sitogenetik araştırmalar / Nurten Kara; Danışman Gülsen Ökten.

Abstract

Bu çalışmada, Samsun - Kurupelit çevresinden toplanan Allium scorodoprasum subsp. jajlae örnekleri morfolojik ve sitogenetik yönden araştırılmıştır. Morfolojik çalışmada, subsp. jajlae'nin dış morfolojik özellikleri üzerinde durulmuştur. Buna göre bitkinin çeşitli kısımlarına (kök, gövde, yaprak, soğan ve şemsiye) ait ölçümler yapılarak çoğu özellikleri gözlenmiştir. Sitogenetik çalışmada ise, subsp. jajlae'nin soğanlarının çimlendirilmesiyle elde edilen kök uçları kullanılmıştır. Somatik hücrelerin bulunduğu kök uçlarına, ön tesbit (% 0,3 Kolşisin), tesbit (Glasiyal Asetik Asit : Absolu Alkol), hidroliz (l N HC1) gibi çeşitli kimyasal işlemlerden sonra Feulgen boyama metodu uygulanmıştır. Bölünmenin en fazla olduğu kök ucu primer meristem hücrelerinde, metafaz kromozomları sayısal ve morfolojik yönden incelenmiştir. Temel kromozom sayısı n = 8 olan Allium scoradoprasum subsp. jajlae'nin kromozom sayısı, 2n = 32 tetraploid olarak saptanmıştır. Ayrıca, metasentrik ve submetasentrik kromozomların bulunduğu subsp. jajlae'nin iki çift kromozomunda da sekonder konstriksiyona rastlanmıştır. Sonuç olarak, bu çalışmadan elde edilen verilerin Allium cinsi taksonomisine katkıda bulunacağı kanısındayız.