İzole sıçan mesanesi detrüsör striplerinde non-steroidal anti-inflamatuar ilaçların (NSAİİ) etki mekanizmalarının araştırılması / Duygu Belkıs Baş; Danışman Yüksel Kesim.
Özet
NSAİİ'ların siklooksijenaz enzimini inhibe etmek suretiyle prostaglandin sentez inhibisyonu yaptıkları bilinmektedir.Bu çalışma; NSAİİ'ların mesane detrüsör-kas motilitesini prostagladin sentez mekanizmaları dışındaki fizyolojik mekanizmalar yolu ile etkileyip etkilemediklerini araştırmak amacı ile yapıldı.Bu amaçla çeşitli NSAİİ(aspirin, indometazin,ketoprofen, etofenamat) ların izole sıçan detrüsör stripleri üzerindeki etkileri incelendi.Çalışmamızda NSAİİ'ların varlığında karbakol (kolinerjik), isoprenalin (ß-adrenerjik), EAS (kolinerjik ve NANK) yanıtları değerlendirildi ve farklı NSAİİ'ların olası etkileri birbirleriyle karşılaştırıldı.En düşük aspirin konsantrasyonu karbakol yanıtlarını anlamlı olarak azalttı.Daha yüksek konsantrasyonlarda ise karbakol yanıtları değişmedi.Aspirin kullanıldığı dozlarda isoprenalin yanıtlarını değiştirmedi.Aspirin en düşük konsantrasyonunda EAS'nun yüksek frekanslı yanıtlarını anlamlı olarak azalttı, düşük frekanslı yanıtlarını ise değiştirmedi.Daha yüksek konsantrasyonları EAS yanıtlarında bir değişiklik yapmadı.İndometazin kullanıldığı dozlarda karbakol yanıtlarını değiştirmedi, isoprenalin yanıtlarını anlamlı olarak azalttı.EAS yanıtlarını değiştirmedi.Ketoprofen karbakol yanıtlarını anlamlı olarak artırdı.İsoprenalin yanıtlarını sadece en yüksek konsantrasyonda anlamlı olarak azalttı.Ketoprofen kullanıldığı dozlarda EAS yanıtlarını değiştirmedi.Etofenamat karbakol yanıtlarını anlamlı olarak artırdı.İsoprenalin yanıtlarını sadece en yüksek konsantrasyonda anlamlı olarak azalttı.Düşük konsantrasyonda EAS yanıtlarını değiştirmedi.Yüksek konsantrasyonlarda EAS yanıtlarını anlamlı olarak artırdı.Sonuçlarımız sıçan detrüsör striplerinde NSAİİ'lar varlığında karbakol, isoprenalin ve EAS yanıtlarında meydana gelen değişikliklerin temel olarak prostaglandin sentez inhibisyonu ile ilişkili olduğunu göstermektedir.Diğer fizyolojik mekanizmaların katkısı daha az görünmektedir.Olasılıkla prostaglandinlerin mesanedeki düzenleyici etkileri kolinerjik tranmisyonla ilişkili değildir.Ketoprofen ve etofenamat deneylerinde bulunan sonuçlar AA (araşidonik asit) yolağının LPO (lipoksijenaz) yolağına kayması ve buna bağlı oluşan LT'lerin (lökotrien) de kasılma yanıtlarını arttırması ile açıklanabilir.Aspirin'in en düşük dozunda ortaya çıkan inhibitör etki TxA2 (tromboksan A2) sentez inhibisyonuna bağlanabilir.Sıçan mesanesinde elektriksel stimülasyona verilen kontraktil kolinerjik ve NANK iki farklı komponenti vardır.EAS artan frekanslarda uygulandığında düşük frekanslı yanıtlar baskın olarak NANK, yüksek frekanslı yanıtlar ise çoğunlukla kolinerjiktir.Sonuçlarımız EAS yanıtlarından NANK, kompenentin etkisinide göstermektedir.Aspirin varlığında en düşük dozda görüle inhibitöretki karbakol yanıtları ile uyumlu olup TxA2 sentez inhibisyonuna bağlanabilir.NSAİİ'lar varlığında karbakol, isoprenalin ve EAS yanıtlarını etkileyebilecek en güçlü olası fizyolojik mekanizma Ca++ kanalları olabilir.NSAİİ'lar ile Ca++ kanalları arasındaki ilişkiyi değerlendirmek için başka çalışmalar gerekmektedir.
