Marmara bölgesi askeri birliklerinde tüketime sunulan süt ve süt ürünlerinde aflatoksin M1 düzeylerinin belirlenmesi / Ender Özbek; Danışman Belgin Sırıken

Abstract

Bu çalısma; Marmara Bölgesinde konuslandırılan, Gıda Kontrol ve Arastırma Merkezi Baskanlıgı (Gemlik)'nın sorumlulugunda bulunan birlik ve kurumlara satın alma asamasındaki süt ve süt ürünleri ile Samsun'da tüketime sunulan süt ve süt ürünlerinde ELISA yöntemi ile aflatoksin M1 varlıgını ve seviyelerini belirlemek amacıyla yapılmıstır. Bu amaçla, süt, tereyagı, beyaz peynir, kasar peyniri ve eritme peynirleri'nin her birinden 50'ser adet olmak üzere toplam 250 adet örnek materyal olarak kullanılmıstır. Analiz bulguları çerçevesinde; 35 süt, 14 tereyagı, 36 beyaz peynir, 37 kasar ve 29 eritme peyniri olmak üzere toplam 151 (% 60.4) örnekte aflatoksin M1 saptanmıstır. Türk Gıda Kodeksi (1997)'nde izin verilen maksimum düzey süt için 50 ppt, beyaz peynir, kasar peyniri ve eritme peyniri için 250 ppt olarak belirlenmistir. Tereyagı için aynı kodekste üst limit belirtilmemistir. Bu çerçevede; 4 (% 8) süt, 2 (% 4) beyaz peynir, 5 (% 10) kasar peyniri ve 1 (% 2) eritme peyniri olmak üzere toplam 12 (% 4.8) örnek Türk Gıda Kodeksi'ne aflatoksin M1 yönünden uygun degildir. Dört tereyagı örneginde ise aflatoksin M1 miktarı ]50 ppt olup, 65 ile 130 ppt arasında saptanmıstır. Sonuç olarak, süt ve süt ürünlerde aflatoksin M1'in bulunma oranı oldukça yüksektir. Özellikle iki kasar peynirinde bulunan 416 ppt ve 489 ppt'lik degerler ile dört tereyagı örneginde bulunan 65-130 ppt arasındaki degerler, aflatoksin M1'in insan saglıgını tehdit edebilecek düzeylerde olabilecegini ve bu miktarların asagılara çekilmesi gerektigini göstermektedir. Bu nedenle, yemlere küf bulasmasını önlemek amacıyla konuyla ilgili kamu ve özel kuruluslar tarafından süt üreticilerine ve çiftçilere yönelik egitim çalısmaları ile bilimsel çalısmalar arttırılarak devam ettirilmelidir