Lise öğrencilerinin olumsuz otomatik düşünceleriyle savunma mekanizmaları arasındaki ilişki / Hatice Kumcağız; Danışman Seher Balcı.

Abstract

Bu araştırmada , lise öğrencilerinin olumsuz otomatik düşünceleri ile kullandıkları savunma mekanizmaları arasındaki belirlenmesi amaçlanmıştır. Araştırmanın bağımlı değişkeni ;savunma mekanizmaları , bağımsız değişkenleri ; cinsiyet , sınıf düzeyi , ailede ilk-ortanca-son çocuk olma hali , ailenin sosyo - ekonomik durumunu algılama düzeyi ne olumsuz otomatik düşünce düzeylerinden oluşmaktadır. Araştırmanın evrenini,1998-1999 Öğretim Yılın'da Samsun İl'i sınırları içinde bulunan tüm liseler , örneklemini ise bu okullara devam eden ve random usulü ile seçilen 386 öğrenci oluşturmaktadır. Öğrencilerin kullandıkları savunma mekanizmalarını belirlemek için "Ihılevich ve Gleser'in ( I-G ) Savunma Mekanizmaları Envanteri Ergen Formu " olumsuz otomatik düşüncelerini belirlemek için " Otomatik Düşünceler Ölçeği ( ODÖ ) " ile Kişisel Bilgi Formu kullanılmıştır. Araştırmanın sonuçlarına göre ; olumsuz otomatik düşünce düzeyleri iile savunma mekanizmaları kullanım düzeyi arasında önemli bir ilişki olmadığı bulunmuştur. Buna karşın savunma mekanizmaları ayrı ayrı incelendiğinde ise ; Nesneye Yöneltme (NES), Yansıtma (YAN), Tersine Çevirme (TER) , Kendine Çevirme (KEN) , İlkeleştirme (İLK) savunma mekanizmalarından sadece TER ve KEN savunma mekanizmaları ile olumsuz otomatik düşünceler arasında önemli ilişki olduğu , cinsiyete göre ; savunma mekanizmalarını kullanım durumu incelendiğinde , erkeklerin kızlardan daha fazla NES savunma mekanizmasını kullandıkları , sınıf düzeyine göre ise de , İLK savunma mekanizmasının kullanımında fark olduğu görülmüştür. Bu farklılığın lise 1 - lise 2 ve lise 1 -lise 3 sınıfları arasında olduğu bulunmuştur. Ailede ilk-ortanca ve son çocuk olma durumuna göre KEN savunma mekanizmasının kullanımında önemli fark olduğu , bu farkın ilk çocuk ile ortanca çocuk arasında olduğu bulunmuştur. Ayrıca son olarak da öğrencilerin ailelerinin sosyo - ekonomik durumunu algılamalarına göre savunma mekanizmaları kullanım tercihleri incelendiğinde önemli fark bulunmamıştır. Savunma mekanizmalarının kullanımının artması ve olumsuz otomatik düşüncelerin bireylerin ruh sağlığının bozulmasına sebeb olabileceğinden ,bu tür konuların dikkate alınması , ayrıca yeni araştırmaların farklı değişkenler kullanılarak , farklı örneklem grupları üzerinde yeniden yapılması ile ilgili önerilerde bulunulmuştur.