Alevi-Sünni evliliklerindeki çocukların din eğitimi: Malatya örneği / Mehtap Tekelioğlu; danışman Mustafa Köylü

Abstract

Son zamanlarda Türkiye'de yaşanan sosyal ve ekonomik şartlar, farklı kültür, din ve etnik unsurları bünyesinde barındıran heterojen evlilikleri de kaçınılmaz kılmıştır. Bu tür heterojen evliliklerden en göze çarpanı ise, Alevi ve Sünni evlilikleridir. Bu evliliklerdeki çocukların din eğitimi, dini kültürün devamı, bir arada yaşamaya ve gelecek nesillerin sosyal yapılarına etkisi gibi hususlarda önem arz etmektedir.Bu çalışmada Alevi-Sünni evliklerdeki çocukların din eğitimleri araştırma konusu yapılmıştır. Araştırmanın amacı, bu tür evliliklerde doğan çocukların din eğitimlerine ilişkin aile tutumlarını Malatya örnekliğinde ortaya koymak, varsa problemleri tespit etmek ve öneriler geliştirmektir. Araştırmada, nitel araştırma yöntemlerinden doküman incelemesi ve çiftlerle yapılmış yarı yapılandırılmış görüşme teknikleri kullanılmıştır.Çalışma üç bölümden oluşmuştur. Birinci bölümde, Alevilik ve Sünnilik inanç, ibadet ve kültürel boyutlarıyla ele alınmıştır. Ayrıca bu bölümde çalışmanın örneği olan Malatya?nın sosyo-kültürel yapısı hakkında da bilgi verilmiştir. İkinci bölümde çalışmanın metodolojisi konu edilmiştir. Üçüncü ve son bölümde ise araştırma bulguları ve yorumları yer almıştır. Araştırmada ulaşılan önemli sonuçlardan bazıları şunlardır: Görüşülen çiftlerden çoğunluğu din eğitimini gerekli görmektedir. Eşlerin bazıları, dine bütüncül bir yaklaşımla dinin inanç, ibadet ve ahlak yönlerini vurgulayarak din eğitimini gerekli görürken, diğer bazıları sadece dinin ahlaki boyutunu önemseyerek din eğitiminin gerekli olduğunu düşünmektedir.Görüşülen eşlerin çoğunluğu, çocuklarının din konusunda doğru bilgi sahibi olmaları için genel anlamda din eğitimi almasını istemektedir. Din eğitimini kimin vermesi gerektiği konusunda ise genellikle anne-baba ya da uzman kişi belirtilmektedir.Görüşülen eşlerin evlilik öncesinde, çocuklarının din eğitimi konusunda birbirleriyle konuşmadıkları anlaşılmaktadır.Görüşülen eşlerin çoğunluğu kendilerini, çocuklarının yönettikleri din ile ilgili soruları cevaplamada yeterli görmektedir.Görüşme yapılan ailelerin çoğunluğunda, çocukların dini duygu oluşum ve gelişimine katkıda bulunabilecek cami veya cemevi ziyareti, dini içerikli toplantılara katılma ve kitapların okunmasına teşvik gibi faaliyetlere yeterince yer verilmemektedir.Görüşülen ailelerin çoğunluğunda, çocuklara peygamberler, dualar ve temel bazı dini bilgilerin eşlerin en azından biri tarafından öğretildiği anlaşılmaktadır. Araştırma kapsamında görüşülen eşlerin cevaplarına genel olarak bakıldığında, söz konusu ailelerde herhangi bir mezhepsel baskının olmadığı, çocuğun dini bilgi edinme konusundaki isteklerinin geri çevrilmediği anlaşılmaktadır.