İslâmi anlatım ve uygulamalarda kişileri rahatsız eden hususlar / Rıza Altun ;Danışman Hüseyin Peker.

Abstract

Bu araştırmada , vaizlerin vaazlarında insanları üslup ve muhteva yönünden rahatsız eden hususlar incelenmiştir. Araştırma , Samsun il merkezi, Bafra ve Çarşamba İlçelerinde, 1999 yılında, tesadüfi olarak seçilen 350 kişi üzerinde yapılmıştır. Ankete katılan kişilerin , 211'i, Yüksek Okul / Üniversite mezunu,61'i normal Lise mezunu , 29'u İmam-Hatip Lisesi mezunu, 26'sı Ortaokul mezunu ve 23'ü İlkokulmezunudur. Deneklerden ,77 kişi ilde ,262 kişi ilçede , 11 kişi de köyde oturmaktadır. Ankete katılanların kişilerin ,%2.6'sı 12-17,%53'ü 18-25,%14.9'u 26-40,%27.5'i 41-60 , %2'si 61 ve yukarı yaş grubu içerisinde yer almaktadır. Anket sonucunda toplanan bilgilerin analizinde varyans analizi ve ki-kare ( x ²) testi yapılmıştır. Sonuçların önemlilik (anlamlılık) düzeyi ve dini tutum puan ortalamaları arasındaki farkın önem kontrolünde en çok 0.05 hata payı kabul edilmiştir. Araştırma bulgularına göre , camileri dini bilgilerin verildiği yerler olarak algılama,vaizleri kendilerine yakın hissetme , vaizlerin vaazlarından faydalanma, kullanılan üslubu hakaret içerikli bulma , cemaati küçümseyici ifadelerin kullanılması , insanların yerine getiremedikleri ibadetlerden dolayı aşağılanması , alaycı ifadelerin kullanılması, cemaati camiden soğutucu ifadelere yer verilmesi , vaazlarda şahsiyet yapılması , argo ve müstehcen ifadelere yer verilmesi , ümit kırıcı ifadelerin kullanılması , akılla izah edilmesi mümkün olayların anlatılması, şiddet ve korku , cehennem temasının gereğinden fazla işlenmesi , Allah'ın cezalandırıcı varlık olarak anlatılması açısından , cemaatin eğitim durumu ve yaşlarına göre aralarında önemli farklılıklar görülürken , ikamet ettikleri yerler açısından farklılıklar bulunmamaktadır.