Bogomilizm ve Bosna-Hersek bogomilleri / İsmajil Hodziç; Danışman Mahmut Aydın

Abstract

"Bogomilizm ve Bosna Hersek Bogomileri" adlı çalışmamızda Avrupanın doğusunda yer alan Bulgaristan'da X.yüzyılda ortaya çıkan Bogomilizm inancını,bu inancın Bosna topraklarına gelişini burada yayılışını ve tarih sahnesinden silinişini son olarak da heretik olarak kabul edilmesini sağlayan inanç esasları ve pratiklerini ortaya koymaya çalıştık.Bu çerçevede çalışmamız üç bölümden oluşmaktadır.Birinci bölümde "Bogomil" kelimesinin etimolojik yapısı ve Bogomillere verilen farklı isimler üzerinde durduktan sonra Bogomilizm'in Bulgaristan'da ortaya çıkışı,yayılışı ve Bulgaristan dışında taşması hususlarını ele almaya çalıştık.Bu gelişmelerin daha iyi anlaşılması için Bulgaristan ın Hıristiyanlık öncesi ve sonrası durumunu da ortaya koymanın uygun olacağını düşündük.İkinci bölümde Bogomolizmin gelişinden önce Bosnanın durumunu ve Boşnak halkın Hıristiyanlıkla tanışmasını açıklığa kavuşturduktan sonra Bogomolizmin Bosnada ortaya çıkışını yayılmasını zirve noktaya ulaşmasını Osmanlının bölgeyi fethedişini ve son olarak da zayıflama sürecine giren bu heretik Hıristiyan mezhebin tarih sahnesinden silinişini inceledik.Üçüncü ve son bölümde ise Bosna Bogomil Kilisesinin kurumsallaşması,hiyerarşik yapısı ve inanç esaslarını ortaya koymaya çalıştık.Netice olarak bu çalışmamızda Bulgaristanın X.yüzyıldaki kendine has şartları içerisinde ortaya çıkan Bogomilizmin Ortodoks ve Katoliklerin iddialarının aksine XIX.yüzyılın ikinci yarısına kadar varlığını sürdüren kurumsal bir kiliseye kendine has kurumlara ve farklı inançlara sahip bir hareket olduğunu gördük.