Arap kabilecilik anlayışının Hz. Osman dönemi siyasi gelişmelerine etkisi / Hasan Barlak; Danışman İsrafil Balcı

Abstract

İslamdan önce Arap siyasi ve sosyal hayatının temelini kabile yaşantısı oluşturuyordu.Kabile yaşantısı İslamdan sonraki dönemde de devam etmiştir.Peygamber sonrası hayata intibakta gelişen siyasi olaylarda kabile hayatının son derece etkin olduğu görülür.Özellikle Hz.Osman döneminde ortaya çıkan siyasi kargaşada kabile reaksiyonlarının daha yoğun bir şekilde yaşandığı dikkat çekmektedir.Bu çalışma sözü edilen siyasi olaylardaki kabile rolünü irdelemektedir.Araştırmanın giriş bölümünde Arap kabile yapısı ve kabilecilik anlayışını irdeledik.Birinci bölümde Hz.Osman döneminde gelişen siyasi hadiselerde kabile faktörünü ele aldık.Bu bağlamda Hz.Osman ın halife seçilmesi Emevilerin hilafeti ele geçirmeleri önemli idari görevlere bu kabileden atamaların yapılması Hz.Osman dönemindeki fetih hareketlerinde kabile faktörü ve önemli merkezlerde meydana gelen siyasi olaylarda kabile etkisi üzerinde durulmuştur.İkinci bölümde ise Hz.Osman a karşı gelişen muhalefet hareketleri kabile düzleminde incelenmiştir.Bu muhalefetin merkezde Emevilere etrafta ise Kureyş kabilesine karşı geliştiği dikkat çekmektedir.Ayrıca Arap kabilelerinin iktidara karşı tutumu ve bazı ileri gelen kişilerin bireysel muhalefeti gibi konular ele alınmıştır.Tezin üçüncü bölümünde Emevi-Haşimi mücadelesi ve bu bağlamda her iki kabilenin birbirine karşı rekabeti ele alınmıştır.Ayrıca eyaletlerde ortaya çıkan siyasi olayların araştırılması için müfettişler görevlendirilmesi olağanüstü valiler toplantısı isyan hareketi ve bu bağlamda kabile tutumunun söz konusu olaylarla ilintisi gibi konular ele alınmıştır.Son olarak Hz.Osman'ın öldürülmesi kabile boyutuyla ele alınıp değerlendirilmiştir.