6., 7., 8. sınıf Türkçe ders kitaplarındaki öykülerin "çocuğa görelikler" açısından incelenmesi / Pınar Çakır; Danışman İlknur Karagöz

Abstract

Türkçe öğretiminde temel hedef öğrencilere okuma, dinleme, konuşma yazma ve dilbilgisi becerilerini sağlıklı bir şekilde kazandırmaktır. Bu becerilerin kazandırılabilmesi için en sık kullanılan materyallerden birisi de ders kitaplarıdır. Nitelikle hazırlanmış bir ders kitabı, yukarıda belirtilen kazanımları gerçekleştirmede etkili bir araç olacaktır. Çocuklar için yazılan metinler; çocuğun düş gücüne seslenen, onu tat alabileceği bir dil ve anlatımı içinde arındıran, kavrama düzeyine uygun metinler olmalıdır. Bu bağlamda Türkçe ders kitaplarında yer alan bu metinler "çocuğa görelik" ilkesine uygun olmak zorundadır. 2007- 2008 eğitim-öğretim yılında, 6. , 7. ve 8. sınıflarda, Samsun il merkezindeki okullarda kullanılan Türkçe ders kitaplarındaki öyküler, "çocuğa görelik" ilkesi dikkate alınarak incelenmiştir. İncelemede Sedat Sever’ in belirlemiş olduğu çocuk kitaplarında bulunması gereken özellikler ve çocuğa görelik ilkesi dikkate alınmıştır. Bu yönteme göre, 6. , 7. ve 8. sınıf Türkçe ders kitaplarındaki öykülerin çocuğa görelik açısından taşıması gereken özellikler şu başlıklar altında incelenmiştir:1. Türkçe ders kitaplarındaki öykülerin çocuğa görelik açısından taşıması gereken tasarım özellikleri: Kâğıt, sayfa düzeni ve resimlemeler.2. Türkçe ders kitaplarındaki öykülerin çocuğa görelikler açısından taşıması gereken içerik özellikleri: Konu, tema(izlek), karakter(ler), dil ve anlatım, ileti ve çevre.Yapılan incelemede ders kitaplarındaki öykülerin, tarsım özelliklerinin büyük ölçüde "çocuğa görelik" ilkesine uygun olduğu; ancak birkaç hikâyede harf(ler) ve resimlemelerin çocuğa göre olmadığı tespit edilmiştir. İçerik özellikleri açısından ise konu, tema, ileti ve çevrenin sunuluş biçimi bakımından "çocuğa görelik" ilkesine uygun olduğu görülmüştür. Dil ve anlatımın kusurlu olması, seviyeye uygun olmayan ifadelerin yer alması hikâyeleri çocuğa görelik ilkesinden uzaklaştırmıştır.