Samsun çıraklık eğitim merkezi'ne devam eden çırakların sosyodemografik, çalışma yaşamı özelliklerinin ve durumluk-sürekli kaygı düzeylerinin değerlendirilmesi / Sevgi Canbaz; Danışman A. Tevfik Sünter.

Abstract

Gelişme çağındaki milyonlarca çocuk fiziksel, zihinsel ve ahlaki gelişimlerine zarar veren ulusal yasalara ve uluslararası standartlara uygun olmayan koşullarda çalışmakta ve bu yolla suistimal edilmektedir. Bu çalışmada Samsun ili Çıraklık Eğitim Merkezi'ne devam eden çalışan çocukların sosyodemografik özzellikleri çalışma yaşamına ilişkin bilgileri ve durumluk-sürekli kaygı düzeyleri belirlenerek aralarındaki ilişkilerin ortaya konulması amaçlanmıştır. 13.12.2000-09.01.2001 tarihleri arasında yapılan kesitsel tipteki bu çallışmaya Samsun ili Çıraklık Eğitim Merkezi'nde okuyan 1001 çırak alınmıştır. Araştırma kapsamına alınanlara sosyodemografik özellikleri ,sosyoekonomik düzeyi,çalışma yaşamı, çalışma ortamı koşullarından kaynaklanan riskleri alışkanllıklara ilişkin sorulara ve Durumluluk-Sürekli Kaygı Envanteri'ni içeren anket formu gözlem altında uygulanmıştır. Araştırma grubunu oluşturan bireylerin yaş ortalaması 16.9±1.5 yıl olup %53.2'si ilkokul mezunudur.Çalışmaya başlama yaşı ve toplam çalışma süresi ortalaması sırasıyla 13.3±1.6 ve 3.7±1.9 yıldır. Çırakların %62.5'inin asgari ücretten daha düşük %13.6'sının ise ücret almadan çalıştıkları ; okula geldikleri gün hariç olmak üzere haftada ortalama 5.7±0.6 gün, günde ise 11.0±1.9 saat çalıştıkları saptanmıştır. Çırakların %62.9'u ara sıra %8.9'u da sürekli fazla mesai yaparken bunların ancak %24.1'i fazla mesai için ek ücret aldıklarını %32.9'u halen sigara içtiğini ve %10.0'u da içki kullandığını belirtmiştir. Çırakların durumluluk (DKP)ve sürekli kaygı puan (SKP)ortalaması sırasıyla 40.0±9.7 ve 44.7±9.7 puan olarak saptanmış olup DKP ile SKP arasında istatistiksel olarak anlamlı ilişki bulunmuştur(p[0.001, r=0.52).Çalışmada cinsiyetin kız olmasının çalışma koşullarındaki olumsuzlukların sigara ve alkol kullanma durumunun DKP ve SKPını düzeyini artırdığı bulunmuştur. Çalışan çocukların çalışma nedenleri sorunları ve çözüm yolları çok boyutludur. Bu nedenle devlet başta olmak üzere,işverenlere,kitle örgütleri ve meslek kuruluşlarına,ailelere ve çocukların kendilerine görevler düşmektedir.