Morbid obez ve obez kadınlarda karotis intima-media kalınlığının insülin direnci ile ilişkisi / Gülçin Cengiz Ecemiş ; Danışman Hakkı Kahraman.

Abstract

Obezite yüksek oranda morbidite ve mortaliteye yol açan bir halk sağlığı sorunudur. Son yıllarda üzerinde çalışılan konulardan biri de obezitede insülin direnci ve aterosklerozistir.insülin direnci ile aterosklerozis arasındaki ilişki için yapılan çalışmalarda, çalışma kurgusunun farklılığından da kaynaklanan çelişkili sonuçlar mevcuttur. Biz bu çalışmada; morbid obez ve obez hastalarda kontrol grubu kullanarak, insülin direnci, kan basıncı, kolesterol düzeyleri, beden-kitle indeksi, carotis intima-media kalınlığını ö lçmek ve bunların birbirleriyle olan ilişkilerini araştırmayı amaçladık.Çalışmamıza 22-65 yaşları arasında 75 kadın hasta katıldı. Bunlar; 25 morbid obez (BMI 40 kg/m²), 25 obez (BMI 30 kg/m²) ve 25 kontrol (BMI[25 kg/m²) grubundan oluştu. Katılan tüm kişiler normoglisemikti. Tüm hastaların BMI (beden kitle indeksi), bel-kalça oranı, kan basıncı kaydedildi ve bir gecelik açlıktan sonra trigliserid, total kolesterol, LDL, HDL için kan alındı. 75 gr glukoz ile oral glukoz tolerans testi yapılarak açlık ve 1., 2. saatlerdeki glukoz ve insülin düzeyleri kaydedildi. İnsülin direncini değerlendirmek için açlık insülin ve glukoz değerleri kullanılarak HOMA değerleri hesaplandı. B-mode ultrasonografi ile vakaların tamamının bilateral common karotis arter (cca), internal karotis arter (ica) ve common karotis arter-bulbus (cca-bulbus) kalınlıkları ölçüldü ve ortalama değerleri alındı. Tüm grupların karotis arter duvar kalınlıkları istatistiksel olarak anlamlı bir şekilde farklıydı ve BMI arttıkça duvar kalınlıkları da artıyordu (p[0,0001). HOMA değeri morbid obez ile obez grup arasında farklılık göstermezken, her iki grup da kontrol grubundan farklıydı (p[0,0001). Morbid obez grubunda açlık insülini ile ica-kalınlığı arasında pozitif (r=0,4 p=0,03) ve HOMA ile HDL-kolesterol arasında da negatif yönde (r=0,5 p=0,007) anlamlı ilişki saptandı.morbid obez ve obez grup birlikte değerlendirildiğinde (BMI 30 kg/m² olan hastalar); HOMA ile kalınlığı arasında (r=0,3 p[0,05) ve açlık insülini ile ica kalınlığı arasında (r=0,35 p[0,05) pozitif yönde anlamlı ilişki saptandı. Ayrıca BMI ile cca ortalaması arasında (r=0,3 p[0,05) ve BMI ile ica ortalaması arasında (r=0,3 p[0,05) pozitif yönde istatistiksel olarak anlamlı ilişki saptandı. Total kolesterol ve LDL-kolesterol bakımından gruplar arasında fark yoktu. Sonuç olarak; karotis arter kalınlığı aterosklerozisin erken bir belirteci olduğundan bu çalışma insülin direnci ve hiperinsülineminin tek başına aterosklerozisin gelişmini hızlandırabileceğini göstermektedir. BMI'nin artması ile karotis arter kalınlıklarının artması da vücut yağ fazlalığının aterosklerozisi hızlandırdığını göstermektedir.