Otozomal dominant polikistik böbrek hastalarında aterosklerotik risk faktörleriyle koroner arter kalsiyum skorlarının karşılaştırılması / Başak Karbek ; Danışman Kuddusi Cengiz

Abstract

Otozomal dominant polikistik böbrek hastalığı en sık görülen kalıtsal böbrek hastalığıdır ve son dönem böbrek yetmezliği olgularının %5-10'undan sorumludur.Polikistik böbrek hastalıklı hastaların çoğunda uzun yıllar içinde glomerüler filtrasyon hızında progresif bir azalma gözlenir.Renal yetmezlikli hastalar oldukça yüksek bir kardiyovasküler risk taşımakta olup erken dönem böbrek yetmezliği olan hastalar fatal ve non-fatal kardiyovasküler olaylara maruz kalabilmektedir.Çalışmaya 46'sı ODPBH 24'ü kontrol grubu olmak üzere toplam 70 kişi dahil edildi.Akut ve kronik enfeksiyonu olanlar kontrolsüz hipertansif hastalar Diabetes Mellitus, koroner arter hastalığı, serebrovasküler olay, periferik arter hastalığı hikayesi olanlar, vasküler cerrahi geçirmiş hastalar çalışmaya dahil edilmedi.ODPBH'larının Kreatin klirensi Cockcroft-Gault formülü kullanılarak hesaplandı ve diyaliz tedavisi alan hastalar prediyaliz böbrek hastaları ve böbrek fonksiyonu normal olan hastalar olmak üzere üç gruba ayrıldı.Hasta ve kontrol grupları arasında yaş, cinsiyet, sigara içme durumu, vücut kitle indexi arasında anlamlı bir farklılık yoktu.Ancak hasta grubunda hipertansiyon kontrol grubuna göre anlamlı olarak yüksekti.Çalışmaya alınan vakaların tamamının; serum trigliserit, total kolesterol, yüksek yoğunluklu lipoprotein (HDL), düşük yoğunluklu lipoprotein (LDL), kalsiyum, fosfor ve intakt parathormon (iPTH) seviyeleri ölçüldü.Çok kesitli bilgisayarlı tomografi (MSCT) ile hastalarının hepsinde aynı radyolog tarafından CAC (koroner arter kalsiyum) skorlaması yapıldı.Lipit profilinde hasta ve kontrol grubu arasında farklılık yoktu.Tüm hasta grubunda ortalama kalsifikasyon skoru 235.4±101 olarak hesaplandı.Kontrol grubunda ise 8.12±4.8 olarak bulundu.İki grup arasında kalsiyum skoru karşılaştırılması anlamlı olarak farklıydı (p[0.05).GFR]60ml/dk olan polikistik böbrek hastalığı tanısı konulup böbrek yetmezliği gelişmemiş olan 14 hastanın ortalama CAC skoru 25.9±10.5 olarak hesaplandı.Bu sonuç kontrol grubu CAC skoru (8.1±4.8) ile karşılaştırıldığında anlamlı derecede yüksekti (p[0.05).GFR'ye göre gruplara ayrılan otomozal dominant polikistik böbrek hastalarının CAC skorlarına bakıldığında hemodiyalize giren grupta (GFR[10) CAC skoru, diğer ODPBH'larına göre (GFR]10) anlamlı derecede yüksek olarak bulundu (p[0.05). Diabetes mellitus iyi bilinen bir kardiyovasküler risk faktörüdür.Polikistik böbrek hastalığı da DM gibi yapısal bir hastalıktır ve böbrek yetmezliği gelişmeden de bu hastalarda aterosklerozun başladığını gösteren az sayıda çalışmada; endotel disfonksiyonu ve artmış karotis intima media kalınlığı gösterilmiştir.Bizim çalışmamıza böbrek fonksiyonları tamamen normal olan (GFR]60) otomozal dominant polikistik böbrek hastaları da dahil edilmiştir.Çalışmamız böbrek fonksiyonları normal olan ODPBH'da CAC skoru ile aterosklerozun gösterildiği literatürdeki ilk çalışmadır.Çalışmamızda elde edilen sonuçlar aterosklerozun diyaliz tedavisinden çok daha önce başlayan bir süreç olduğunu düşündürmektedir.Vasküler kalsifikasyon kronik böbrek yetmezliğinin seyri sırasında çok daha önceden başlar ve böbrek fonksiyonları azaldıkça kalsifikasyon derecesi artar.Otozomal dominant polikistik böbrek hastalarında kardiyovasküler problemler mortalite ve morbiditenin başlıca sebebi olduğu için ateroskleroz için mevcut olan risk faktörleri için önlem alınmalı ve acil olarak tedaviedilmelidir.