E vitamini kullanımının kardiyopulmoner bypass esnasında ve sonrasında lipoproteinler ve bazı kardiyak enzim değişiklikleri üzerine etkisi / İsmail Demir; Danışman Hasan Tahsin Keçeligil.
Özet
KPB esnasında etkilenen sistemlerden biri de kandaki lipid ve ilipoprotein düzeyleridir. Plazmadaki lipidlerin çoğu lipoproteinlerle taşınır. Çalışmamızın amacı E vitamini koroner bypass yapılan hastalarda lipoproteinler ve kardiak enzimlere olan etkisini araştırmaktır. Bu amaçla koroner bypass yapılan 40 hastayı iki gruba ayırdık ; grup I'de 18 ve grup II'de 22 hastayı çalışmaya aldık.Tüm hastalarımızda ameliyat öncesi koroner bypass takiben ameliyet sonrası 1.gün, 3.gün, 5.gün, 7.gün ;Lp(a) , trigliserid (TG), Kolesterol , Apo A, Apo B, Apo E, CRP, CK, CK-MB, HDL, HTC, albumin seviyelerine bakıldı. Grup II'deki hastalara oprasyondan 14 gün önce başlanmak süretiyle günde 400IU E vitamini (Grandpherol 400IU) per oral verildi. Gruplar arasında yaş, cinsiyet, hipertansiyon, diabetes mellitus, obesite, stress açısından istatistiksel olarak anlamlı fark yoktu.Operatif bulgular olarak kross klemp süresi, bypass süresi, damar sayısı, operasyon süresi açısından istatistiksel olarak fark yoktu. Post operatif bulgu olarak entübasyon süresi yoğun bakkımda kalış süresi hastanede kalış süresi açısından fark yoktu.Lp (a) her iki gruptada koroner bypass sonrası ve I. günde azalmaya başladı; 3. günden itibaren yükselme trendine geçip 7. günde preop değerine ulaştı. Bu azalmalar istatistiksel olarak anlamlı idi. Ancak gruplar kendi aralarında kıyaslandığında istatistiksel olarak anlamlı fark yoktu. Apo A ve Apo B her iki gruptada koroner bypass sonrası , 1., ve 3., günde istatistiksel olarak anlamlı düşüşler gösterdi. Daha sonra artmaya başladı 7. günde preop değere ulaştı. Ancak gruplar kendi aralarında kıyaslandığında istatistiksel olarak anlamlı fark yoktu. Apo E her iki grupta koroner bypass sonrası ve 1. günde istati,stiksel olarak anlamlı düşmeler oldu. 3. günde preop değerine ulaştı. Ancak gruplar kendi aralarında kıyaslandığında istatistiksel olarak anlamlı fark yoktu.Trigliserid her iki grupta da koroner bypass sonrası ve 1. günde belirgin azalma gösterdi.3. günden itibaren artmaya başladı. İstatistiksel olarak anlamlı idi. HDL, LDL kolesterol her iki grupta koroner bypass sonrası ve 1. günde azalma gösterdi.İstatistiksel olarak anlamlı idi. HDL 3.günde LDL ve kolesterol 5. günde preoperatif değerlerine ulaştı. Ancak gruplar kendi aralarında kıyaslandığında istatistiksel olarak anlamlı fark yoktu. Albumin her iki grupta da %50 oranında koroner bypass ve 1. günde azalma gösterdi. Postoperatif 7. günde preoperatif değerine ulaştı. Grup I, II arasında istatistiksel fark yoktu.CK her iki grupta da koroner bypass'tan sonra ve 1. günde preoperatif değerin yaklaşık 6-7 katı kadar arttı. 3.günde de bu artış devam etti. Bu artışlar istatistiksel olarak anlamlı idi. 5.günden sonra düşmeye başladı. 7.günde preoperatif değerin 2 katına denk gelen bir düzeye kadar düştü.Ancak gruplar kendi aralarında kıyaslandığında istatistiksel olarak anlamlı fark yoktu. CK-MB her iki gruptada koroner bypass'tan sonra ve 1. günde preoperatif değerin 3-4 katı kadar arttı ve 3. günde artış durdu.İstatistiksel olarak anlamlı idi. 7. günde düşmeye başladı ancak preoperatif değerinden yüksekti. Ancak gruplar kendi aralarında kıyaslandığında istatistiksel olarak anlamlı fark yoktu. CRP koroner bypass'tan sonra normalin 3 katına kadar her iki grupta da yükseldi, 1. gün ve 3. günlerde normalin 40 katı kadar yükseldi. 5. günde yükselme durdu ve azaalmaya başladı. 7. günde azalmaya devam etmesine rağmen hala çok yüksekti. Ancak gruplar kendi aralarında kıyaslandığında istatistiksel olarak anlamlı fark yoktu.HTC koroner bypass'tan sonra %50 oranında azaldı. İstatistiksel olarak her iki grupta da anlamlı idi.1.günden azalma gösterdi.Postoperatif 7. günde preoperatif değerine ulaştı. Grup I,II arasında istatistiksel fark yoktu. CK her iki grupta da koroner bypass'tan sonra ve 1. günde preoperatif değerin yaklaşık 6-7 katı kadar arttı. 3. günde de bu artış devam etti. Bu artışlar istatistiksel olarak anlamlı idi. 5. günden sonra düşmeye başladı. 7. günde preoperatif değerin 2 katına denk gelen bir düzeye kadar düştü. Ancak gruplar kendi aralarında kıyaslandığında istatistiksel olarak anlamlı fark yoktu. CK-MB her iki gruptada koroner bypass'tan sonra ve 1. günde preoperatif değerin 3-4 katı kadar arttı ve 3. günde artış durdu. İstatistiksel olarak anlı idi. 7. günde düşmeye başladı ancak preoperatif değerinden yüksekti. Ancak gruplar kendi aralarında kıyaslandığında istatistiksel olarak anlamlı fark yoktu. CRP koroner bypass'tan sonra normalin 3 katına kadar her iki grupta da yükseldi. 1.gün ve 3.günlerde normalin 40 katı kadar yükseldi. 5. günde yükselme durdu ve azalmaya başladı. 7. günde azalmaya devam etmesine rağmen hala çok yüksekti Ancak gruplar kendi aralarında kıyaslandığında istatistiksel olarak anlamlı fark yoktu. HTC koroner bypass'tan sonra %50 oranında azaldı. İstatistiksel olarak her iki grupta da anlamlı idi. 1. günden itibaren artmaya başladı. 3. , 5. günde de bu artışlar devam etti. 7. günde her iki grupta da preoperatif değerlere ulaştı. Ancak gruplar kendi aralarında kıyaslandığında istatistiksel olarak anlamlı fark yoktu. Sonuç olarak çalışmamızda gruplar arasında anlamlı fark yoktu; ancak koroner bypass lipoprotein ve bazı kardiak enzimler üzerine etki ettiğini gördük. Lipoproteinlerin düşüşleri akut restenoz olaylarında avantajlı bir gelişim olduğu görülmektedir. Antioksidanların serbest oksijen radikallerinin zararlı etkilerine karşı koruyucu etkisi nedeniyle koroner bypass hastalarında preop kullanılmasının faydalı olacağı kanaatindeyiz.
