Koroner anjiyoplasti ve stent uygulanan hastalarda koroner sinüste endotelin-1 düzeyleri / Hakan Bahadır.
Özet
Endotelin-1 (ET-1) endotel kaynaklı, mitojenik özellikleri olan vazoaktif bir peptidtir ve günümüzde bilinen en güçlü vazokonstriktör maddedir. ET-1'in ateroskleroziste aktive olduğu ve sürecin ilerlemesine katkıda bulunduğu bilinmektedir. İn vitro çalışmalarda, damar duvarına mekanik basınç ve gerilme gibi fiziksel faktörlerin ET-1 sanılımına neden olduğu gösterilmiştir. Perkütan translüminal koroner anjiyoplasti (PTCA) ve stent uygulaması, iskemik koroner sendromlarda giderek artan sıklıkta başarıyla kullanılmaktadır. Bu işlemler sırasında hastalıklı arter segmentinde genişlemenin yanısıra, endotele ''kontrollü bir hasar'' verilmektedir. Bu girişimler sırasında, damarduvarına uygulanan fiziksel kuvvetler ET-1 salınımına neden olabilir. Bu çalışmada, PTCA ve stent işleminin koroner arter ET-1 salınımına etkisi araştırılmıştır. Bu amaçla elektif PTCA ve/veya stent kararı verilen, stabil anjina pektorisli 41 hasta, sadece PTCA yapılanlar (n=22) ve ek olarak stent yerleştirilenler (n=19) olarak iki gruba ayrıldılar. İşlemlerden hemen önce ve son balon şişirilmesinden 15 dakika sonra koroner sinüsten ET-1 örneklemeleri alındı. Gerek PTCA, gerekse stent grubunda işlem sonrası ET-1'de basal değerlere göre anlamlı artışlar saptandı. (sırasıyla; 1.64 +- 0.15 - 3.28 +- 0.39 pg/ml, p = 0.0001 ve 1.28 +- 0.13 - 2.72 +- 0.24 pg/ml, p küçüktür 0.0001). Her iki grupta artışlar bazale göre yaklaşık 2 kat fazlaydı. Tüm hastaların %87.8'de, PTCA hastaların %86.3'de, stent uygulanılanların %94.7'de ET-1 değerleri yükseldi. Balon şişirme sürelerinin, uygulanan basıncın ve şişirmesürelerinin, uygulanan basıncın ve şişirme sayısının yanında girişim yapılan damar ve sayısının işlem sonrası ET-1 üzerine anlamlı etkisi bulunmadı. Komplikasyon gelişen 7 hastada (önemli spazm ve diseksiyon), ET-1 değerleri oldukça yüksekti (4.23 +- 0.87 karşılık 1.43 +- 021 pg/ml ve bazale göre yaklaşık 3 kat artmıştı). Sonuç olarak, PTCA ve stent girişimi yapılan hastalarda kardıyak ET-1 salınımı anlamlı olarak artmaktadır ve bu artış komplikasyon görülen hastalarda çok yüksek düzeydedir.
