Orta Karadeniz Bölgesinde kırsal alanlar için keten bir şans mı? Kârlılık analizi ve yapılabilirliği

Abstract

Bu çalışma liflik keten yetiştiriciliğinin Orta Karadeniz Bölgesinde kârlı bir üretim faaliyeti olarak yapılabilirliğinive kışlık buğdaya alternatif bir ürün olup olamayacağını ortaya koymak amacıyla yapılmıştır. Araştırmanın anamateryalini 2019-2020 üretim döneminde Sinop ve Samsun illerinde 3 farklı lokasyonda yapılan denemealanlarında çiftçi koşullarında yetiştirilen liflik keten üretim verileri oluşturmuştur. Samsun ili Bafra ilçesi Elifliköyü, Sinop ili Merkez ilçe Taşmanlı köyü ve Sinop ili Ayancık ilçesi Söküçayırı köyü lokasyonları için ketenüretim maliyetleri ve karlılığı ayrı ayrı hesaplanmış, daha sonra Samsun ve Sinop illeri ortalama buğday üretimmaliyeti ile karşılaştırılmıştır. Araştırmada incelenen lokasyonların tamamında masraflar içerisinde en büyük payıdeğişken masrafların oluşturduğu saptanmıştır. Sinop ili Ayancık ilçesi Söküçayırı köyünde toplam masraflarınyaklaşık %89’u, Sinop ili Merkez ilçe Taşmanlı köyünde %83’ü ve Samsun ili Bafra ilçesi Elifli köyünde %81’ideğişken masraflardan oluşmaktadır. Sinop ili Merkez ilçe Taşmanlı köyü ve Samsun ili Bafra ilçesi Elifli köyülokasyonlarında keten üretim faaliyetinde bulunan işletmeler üretim masraflarının tamamını karşılayabiliyorken,Sinop ili Ayancık ilçesi Söküçayırı köyü lokasyonunda faaliyet gösteren işletmelerin üretimin değişkenmasraflarını dahi karşılayamadıkları gözlenmiştir. Araştırma sonucunda, kısmen veya tamamen mekanizasyonlayapılan liflik keten üretiminin bölgede yetiştirilen buğdaya göre daha kârlı olduğu tespit edilmiştir. İşletmeler tümmasraflarını karşıladıktan sonra Sinop ili Merkez ilçe Taşmanlı köyünde 715.3 TL da-1, Samsun ili Bafra ilçesiElifli köyünde 533.2 TL da-1 net kâr elde etmişlerdir. Tamamen el işçiliği ile üretilen keten lifinden ise zararedildiği saptanmıştır. Araştırma sonucunda, liflik keten yetiştiriciliğinde yüksek verim ve kârlılık için tümişlemlerin mekanizasyonla yapılmasının yanı sıra, bakım ve kültürel işlemlere gerekli özenin gösterilmesiönerilmektedir.

This study was carried out to reveal the feasibility of fiber flax cultivation as a profitable production activity in the Middle Black Sea Region and whether it can be an alternative product to winter wheat. The main materials of the research were the production data of fiber flax grown under farmer conditions in the trial areas in 3 locations in Sinop and Samsun provinces during the 2019-2020 production period. Flax production costs and profitability were calculated separately for the locations of Elifli village in Bafra district of Samsun province, Taşmanlı village of Sinop province central district and Söküçayırı village of Sinop province Ayancık district, and then compared with the average wheat production cost of Samsun and Sinop provinces. It was determined that variable costs constitute the largest share of the costs in all of the locations examined in the study. Approximately 89% of the total expenses in Söküçayırı village in Ayancık district of Sinop province, 83% in Taşmanlı village in the central district of Sinop province and 81% in Elifli village of Bafra district in Samsun province consist of variable expenses. It was also observed that the enterprises in Sinop province central district Taşmanlı village and Samsun province Bafra district Elifli village could cover all the production costs, while the enterprises in Söküçayırı village of Ayancık district in Sinop province cannot cover even the variable costs of production. As a result of the research, it was determined that fiber flax production, which is partially or entirely mechanized, is more profitable than the wheat grown in the region. After covering all their expenses, the enterprises made a net profit of 715.3 TL da-1 in the Taşmanlı village of central district in Sinop province and 533.2 TL da-1 in the Elifli village of Bafra district in Samsun. It was determined that farmers growing flax fiber by hand made a loss. Therefore, it was suggested that all processes should be done with mechanization for high efficiency, and profitability in fiber flax cultivation, as well as cultural practices should be paid attention.