Mekân algısını etkileyen parametrelerin CBS ve istatistiksel tekniklerle incelenmesi: Giresun şehri örneği

Abstract

Mekânın algılanması ve bilişsel süreçlerde bireysel özellikler, geçmiş deneyimler ve rutinleşmiş davranışlar önemli bir yere sahiptir. Buçalışmanın amacı bireylerin sosyo-ekonomik ve demografik özelliklerinin, mekânın algılanması ve mekânsal bilişin oluşumuna etkisinientegre analiz teknikleri ile ortaya çıkarmaktır. Çalışmada kullanılan veriler anketler aracılığı ile toplanmıştır. Çalışmanın evreniniGiresun Üniversitesi’nin Giresun şehrindeki birimlerinde eğitim-öğretim faaliyetlerine katılan öğrenciler oluşturmaktadır. Elde edilenveriler SPSS yazılımı ile hem betimsel hem de istatistiksel olarak analiz edilmiştir. Ortak kümeleme yöntemi kullanılarak bilişsel haritalarArcGIS ortamına aktarılmıştır. Bilişsel haritalar üzerindeki etkisi istatistiksel olarak kanıtlanmış olan değişkenler CBS tabanlı bilişselharitalara aktarılmıştır. Sonuç olarak bireylerin sosyo-ekonomik ve demografik özellikleri ile mekânsal algıları arasındaki ilişki tespitedilmiştir. Örneklem grubunda mekânsal deneyim süresi daha uzun olan grupların bilişsel haritalarındaki fenomen sayısı ve bilişselharitalara ait detaylar daha az çıkmıştır. Deneyim süresi daha kısa olan gruplarda ise tersi bulgulara ulaşılmıştır. Metalaşmaya dayalıtüketim toplumunda mekânın da metalaştığı ve insanların bilişlerinde yer etme süresinin kısalarak hızla tükendiği sonucuna varılmıştır.Çalışmamız hem ortaya koyduğu sonuçlar hem de sonuçlara ulaşmak amacıyla kullanmış olduğu entegre analiz teknikleri ile literatürekatkı sunmayı hedeflemektedir.

In the perception ofspace and cognitive processes, individual characteristics, past experiences and routine behavior have an important place. The aim of this study is to reveal the effect ofsocio-economic and demographic features of individual on the perception ofspace and the formation of spatial cognition. For this, integrated analysis techniques were used. The data used in the study were collected through via questionnaires. The population of the study consists of students who participate in educational activities in the units of Giresun University in Giresun city.The data obtained were analyzed both descriptively and statistically with SPSS software. Cognitive maps were transferred to ArcGIS environment by using common clustering method. The variables that statistically proven effect on cognitive maps were transferred to GIS based cognitive maps. As a result, the relationship between the socio-economic and demographic features with spatial perceptions of individuals was determined. The number of phenomena in the cognitive maps and the details of the cognitive maps were more poor in the sample group with longer spatial experience. It has been concluded that in the meta-based consumer society, the space also commodifies, and the time it takes to get involved in people's cognition is shortened rapidly. It is thought that the study will provide significant contributions to the literature due to the use of both findings and different analysis techniques.