Samsun ekolojik koşullarında bazı patates çeşitlerinin yumru verimi ve kalite özelliklerinin belirlenmesi

Abstract

Patates, buğday, çeltik ve mısırdan sonra Dünya’da en fazla tüketilen bitkidir. İşlenmiş yadataze ürün olarak geniş bir kullanım alanına sahiptir. Bu araştırma ile Samsun ekolojik koşullarındabazı yerli ve yabancı patates çeşitlerinin yumru verimi ve kalite özelliklerinin belirlenmesiamaçlanmıştır. Deneme, 2019 yetiştirme döneminde Tesadüf Blokları Deneme Desenine görekurulmuştur. Materyal olarak, yerli patates çeşitlerinden Yediveren, Yaldız, Volkan, Yankı, Yaprak,Maden, Maraton, Soylu, Kutup, Nam, Leventbey, Sultan Nur, Nahita, Muratbey, Kaya, Doruk, Ayaz,Bahar, Onaran 2015 patates çeşitleri ile yabancı çeşitlerden Marabel, Orchestra, Alegria, Borwina veAgria patates çeşitleri kullanılmıştır. Araştırmada, çeşitler arasında yumru sayısı ortalaması 11.1-20.40 adet bitki-1, yumru ağırlığı ortalaması 81.86-48.05 g yumru-1, yumru verimi 727-1115 g bitki-1,pazarlanabilir yumru oranı %53-70, hektara yumru verimi 20.72 -55.57 t arasında değişmiştir. Yerliçeşitler arasında en yüksek yumru verimi Yaldız (46.09 t ha-1), Yediveren (46.07 t ha-1) ve Yankı (55.57t ha-1), en düşük ise Nahita (20.72 t ha-1), Muratbey (22.96 t ha-1) ve Onaran 2015 (23.81 t ha-1)patates çeşitlerinde belirlenmiştir. Yabancı çeşitlerin yumru verimleri 30.10-41.41 t ha-1 arasındadeğişmiştir. Sonuç olarak, Samsun ılıman iklim koşullarında tek yumru ağırlığı, bitki başına yumruverimi, hektara verim, pazarlanabilir yumru oranı ve kuru madde oranı bakımından Yediveren, Yaldız,Yankı, Maden, Volkan, Bahar, Kaya ve Ayaz yerli patates çeşitleri diğer çeşitlere göre öne çıkanönerilebilir çeşitler olmuştur.

The potato is the world’s largest edible crop after wheat, rice and maize and it has got widely uses as fresh or processed foods. In this research, it was aimed to determine the tuber yield and quality properties of some domestic and foreign potato varieties in Samsun ecological conditions.The experiment was carried out by the Random Blocks Experimental Desing, at 2019. As materials, domestic potato varieties; Yediveren, Yaldız, Nahita, Leventbey, Muratbey, Nam, Kutup, Volkan, Yankı, Yaprak, Maden, Sultan Nur, Soylu, Maraton, Onaran 2015, Doruk, Bahar, Kaya, Ayaz, and foreign potato varieties; Marabel, Orchestra, Alegria, Borwina, Agria were used. In the study, among potato varieties were changed the mean number of tubers between 11.1 to 20.40 plant-1 , tuber weight 81.86 to 48.05 g tuber-1 , tuber yield 727 to 1115 g plant-1 , marketable tuber ratio 53 to 70 %, tuber yield per hectare between 20.72 to 55.57 t. Among the domestic varieties, while the highest tuber yields from Yaldız (46.09 t ha-1 ), Yediveren (46.07 t ha-1 ) and Yankı (55.57 t ha-1 ), the lowest tuber yields from Nahita (20.72 t ha-1 ), Muratbey (22.96 t ha-1) and Onaran 2015 (23.81 t ha-1 ) potato varieties were obtained. Tuber yields of foreign potato varieties have been varied from 30.10 to 41.41 t ha-1 . As a result, Samsun moderate climate conditions, Yediveren, Yaldız, Yankı, Maden, Volkan, Bahar, Kaya and Ayaz domestic potato varieties have become prominent recommended varieties in terms of tuber weight, tuber yield per plant, tuber yield per hectare, marketable tuber ratio and dry matter ratio.