Samsun ili koyunculuğunda üreme performansı ve kuzu verimlerinin belirlenmesi

Abstract

Bu tez çalışması, Samsun İli Koyunculuğunda Üreme Performansı ve Kuzu verimlerinin belirlenmesi amacıyla, 2019-2020 yıllarında Samsun İlinin Alaçam, Bafra, Canik, Çarşamba, Havza, İlkadım, Ladik, Tekkeköy ve Vezirköprü ilçelerinde toplam 86 üretici ile yüz yüze anket yapılarak yürütülmüştür. Ankete alınan işletmeler 3508 adet küçükbaş hayvancılık işletmesi içerisinde Tabakalı örnekleme yöntemine göre belirlenmiştir. Her tabakadan ankete alınan işletmeler amaçlı örnekleme ile tabakadaki temsil oranlarına göre belirlenmiştir. Örnek büyüklüğü ana kütlenin yaklaşık % 2.5’i olarak alınmıştır. Ankete alınan işletmeler hayvan varlıkları bakımından (0-50, 51-75, 76-104, 105-150, 151-200 ve 200 baş ve üstü) olmak üzere 6 gruba ayrılmış olup gebelik oranları bakımından aralarında farklılık bulunmadığı saptanmıştır. Ancak ikizlik oranı, batın büyüklüğü ve doğumda kuzu sayısı bakımından işletme grupları arasındaki farklılığın çok önemli olduğu (P<0.000) ve en iyi performans gösteren işletmelerin hayvan sayısı az olan işletmeler olduğu tespit edilmiştir. Irklar arasında gebelik oranları bakımından farklılık bulunmaz iken, ilçeler arasında gebelik oranları bakımından farklılığın önemli ( 2=17,245; P=0.027) olduğu tespit edilmiştir. Irklar arasında İkizlik oranı, batın büyüklüğü ve doğumdaki kuzu sayıları bakımından farklılığın sırasıyla (İkizlik Oranı;  2=512,706; P<0.001; batın büyüklüğü;  2=50,676; P<0.000 ve doğumda kuzu üretkenliği;  2=47,401; P<0.000) çok önemli olduğu bulunmuştur. İlçelerde ankete alınan işletmeler arasında gebelik oranları (GO,  2=17.540; P=0.025), ikizlik oranı (İO  2=589.140; P<0.000), batın büyüklüğü ( 2=58.592; P<0.000 ) ve doğumda sürü kuzu üretkenliği, ( 2=64,357; P<0.000) bakımından farklılıkların önemli olduğu hesaplanmıştır. Gebelik oranı, bakımından Tekkeköy, Çarşamba ve Ladik ilçelerindeki işletmelerin, İkizlik Oranı, Batın Büyüklüğü ve Doğumda Sürü Kuzu Üretkenliği bakımından ise Tekkeköy, Havza, Canik ve İlkadım ilçelerindeki işletmelerin en yüksek değerleri gösterdikleri görülmüştür. Ankete katılan koyunculuk işletmelerinin sadece % 15'i, 86 üretici *0,15= 13 işletme, koyunculuk dışında bir gelire sahip olmadığını beyan etmişlerdir, geriye kalan işletmelerin %85'i diğer tarımsal ve sanayi kollarında çalışmaktadır. Bununla birlikte Samsun kuzu üretiminde yılda bir kuzulatma sistemi baz alındığında mevcut koyun varlığı ile 3 milyon koyun eti üretim potansiyelinin bulunduğu hesaplanmıştır. Yapılacak destek ve teşviklerle bu miktarın aşılabileceği düşünülmektedir

This thesis study was carried out by conducting a face-to-face survey with a total of 86 producers in Alaçam, Bafra, Canik, Çarşamba, Havza, İlkadım, Ladik, Tekkeköy and Vezirköprü districts of Samsun province in 2019-2020 in order to determine the reproductive performance and lamb yields in Sheep Breeding in Samsun. The enterprises included in the survey were determined according to the stratified sampling method among 3508 small ruminant breeding enterprises. The enterprises surveyed from each stratum were determined by purposive sampling and their representation rates in the strata. The sample size was taken as approximately 2.5% of the population. The surveyed enterprises were divided into 6 groups in terms of animal assets (0-50, 51-75, 76-104, 105-150, 151-200 and 200 heads and above), and it was determined that there was no difference between them in terms of pregnancy rates. however, it was determined that the difference between the farm groups in terms of twinning rate, litter size and the number of lambs at birth was very significant (P<0.000) and the best performing farms were those with less number of animals. While there was no difference between breeds in terms of pregnancy rates, it was determined that the difference in pregnancy rates between districts was significant ( 2=17.245; P=0.027). It was found that the difference in terms of twinning rate, litter size and number of lambs at birth was significant between races and districts. Among the businesses surveyed in the districts, pregnancy rates (GO,  2=17.540; P=0.025), twinning rate (IO  2 =589.140; P<0.000), BB ( 2=58.592; P<0.000 ) and DSKU, ( 2=64.357; P<0.000) differences were found to be significant. In terms of pregnancy rate, it was seen that the enterprises in Tekkeköy, Çarşamba and Ladik districts showed the highest values, while the enterprises in twinning rate, abdomen size and herd lamb productivity at birth showed the highest values in Tekkeköy, Havza, Canik and İlkadım districts. Only 15% of the sheep breeding enterprises participating in the survey declared that they do not have any income other than sheep breeding, 85% of the remaining enterprises work in other agricultural and industrial branches. However, in Samsun lamb production, it has been calculated that there is a production potential of 3 million mutton with the existing sheep presence on the basis of one lambing system per year. It is expected that this amount can be exceeded with the support and incentives.