Bankaların finansal performansını etkileyen faktörler: Türkiye'de bir uygulama

Abstract

Bu çalışmanın amacı Türkiye'de faaliyette bulunan bankaların aktif karlılığı üzerinde etkili olan içsel faktörleri incelemektir. Özellikle banka içi ve risk faktörleri dikkate alınarak aktif karlılığı üzerinde etkisi olduğu tahmin edilen literatürdeki bağımsız değişkenler konuya dâhil edilmiştir. Çalışmada Türkiye'de faaliyet gösteren 30 ticari bankayı kapsamakta olup, bu bankalara ait 2010-2020 tarihleri arasındaki çeyreklik mali tablo verileri kullanılmıştır. Veriler panel veri analizi yöntemi kullanılarak R, Stata 16 ve Eviews 12 programları kullanılarak gerçekleştirilmiştir. Araştırmada sabit etkiler modeli sonuçlarına göre; modeldeki hisse başı kar (HBK) ve mevduatların aktife oranı (MVAK) değişkenleri istatistiki açıdan anlamlı bulunmuştur. Modelde bulunan diğer değişkenler; bağlı ortaklıkların aktiflere oranı (BDAK) ile türev finansal varlıkların türev finansal yatırımlara oranı (TFVTFY) ise aktif karlılık (ROA) üzerinde anlamlı bir etkisinin olmadığı belirlenmiştir.

The aim of this study is to examine the internal factors that affect the active profitability of banks operating in Turkey. In particular, the independent variables in the literature that are estimated to have an impact on asset profitability by taking into account intra-bank and risk factors are included in the subject. The study covers 30 commercial banks operating in Turkey, and the quarterly financial statements of these banks between 2010-2020 were used. Data were collected using R, Stata 16 and Eviews 12 programs using panel data analysis method. According to the results of the fixed effects model, the variables of profit per share (HBK) and the ratio of deposits to assets (MVAK) in the model were found to be statistically significant in the study. Other variables found in the model; The ratio of subsidiaries to assets (BDAK) and the ratio of derivative financial assets to derivative financial investments (TFVTFY) were determined to have no significant effect on active profitability (ROA).