Türk hukukunda doğrudan yabancı yatırımların hukuki rejimi

Abstract

Sanayi devrimi sonrası teknoloji ile gelişen endüstriyel üretim modelleri ve ekonomik, kültürel ve sosyal alanda meydana gelen değişiklikler, bu değişikleri yakalamak isteyen ülkeler açısından kaynak yetersizliğine sebebiyet vermiştir. Özellikle değişimi yakalamak ve doğal kaynak açıklarını gidermek isteyen devletler kendi ve diğer ülkelerin sömürgelerine yatırım yapmaya başlamıştır. Daha sonraki dönemde sömürgelerin bağımsızlıklarını kazanması ve her ülke için doğrudan yabancı yatırımların ihtiyaç haline gelmesi çok taraflı ve iki taraflı yatırım anlaşmalarının sayısının artmasını ve uluslararası yatırım hukuku standartlarının oluşmasını sağlamıştır. Daha çok yabancı yatırım çekmek isteyen ülkeler uluslararası yatırım hukuku standartlarına uygun ulusal mevzuatlar yapma yoluna gitmiştir. 2003 tarih ve 4875 sayılı Doğrudan Yabancı Yatırımlar Kanunu uluslararası yatırım hukuku standartlarına uygun bir yatırım mevzuatı oluşturmak amacıyla 6224 sayılı Yabancı Sermayeyi Teşvik Kanunu'nu mülga ederek çıkarılmıştır. 4875 sayılı Doğrudan Yabancı Yatırımlar Kanunu, yatırım-yatırımcı kavramlarını uluslararası hukuka uygun tanımlamış, onay-sizin sistemini kaldırmış, yatırım serbestisi, ulusal muamele, transfer serbestisi, kamulaştırma ve devletleştirme ve uluslararası uyuşmazlık çözüm yollarını uluslararası yatırım hukuku standartlarına uygun bir şekilde düzenlemiştir. Ancak neredeyse bütün iki taraflı yatırım anlaşmalarında yer alan ve uluslararası yatırım hukuku standardı haline gelen adil ve hakkaniyetli muamele esasına yer vermemiştir.

Industrial production models developed via technology after the industrial revolution and the changes in the economic, cultural and social fields have caused a lack of resources for countries that want to catch these changes. In particular, imperialist states that want to catch up with change and eliminate the lack of natural resources have started to invest in their own and other countries' colonies. In the following period, the independence of the colonies and the need for foreign direct investments for each country led to the increase in the number of multilateral and bilateral investment agreements and the establishment of international investment law standards. Countries that want to attract more foreign investments have chosen to make national regulations in accordance with international investment law standards. Foreign Direct Investments Law No.4875 dated 2003 was enacted by repealing the Law for Encouragement of Foreign Capital Investments, Law No. 6224 to create an investment legislation in accordance with international investment law standards. The Foreign Direct Investment Law No.4875 has defined the investment and investor concepts in accordance with international law, abolished the examination & approval system, and regulated freedom of investment, national treatment, freedom of transfer, expropriation and nationalization and the methods of international dispute resolution in accordance with international investment law standards. However, it doesn't not include the principle of fair and equitable treatment, which has become the international investment law standard and is included in almost all bilateral investment agreements.