Orta Karadeniz Bölgesi'nde beyaz baş lahana alanlarından izole edilen Rhizoctonia grubu fungusların anastomosis grupları, patojeniteleri ve bazı genotiplerin reaksiyonlarının belirlenmesi

Abstract

Beyaz baş lahana (Brassica oleracea var. capitata f. alba) Orta Karadeniz Bölgesi'nde yaygın olarak üretimi yapılan bir kültür bitkisidir. Bu bitkilerde fungal hastalıklar sorun teşkil etmekte ve bu sorunların başında da Rhizoctonia spp.'nin neden olduğu hastalıklar gelmektedir. Samsun, Tokat, Amasya, Çorum ve Ordu illerinde 2017-2019 yıllarında yapılan surveylerde 167 Rhizoctonia spp. izolatı elde edilmiş olup, bunların 161 tanesini (%96) MN Rhizoctonia (R. solani), altı tanesini (%4) BN Rhizoctonia izolatları oluşturmuştur. Klasik yöntemler kullanılarak yapılan anastomosis grup ayrımına göre R. solani izolatlarının AG 4 ve AG 2-1, BN Rhizoctonia izolatlarının ise AG-A ve AG-K'ya ait olduğu belirlenmiştir. Moleküler tür teşhislerine göre ise, ITS gen bölgesi sekans analizine tabi tutulan 167 izolatın 145 tanesi AG 4 HG-I, üç tanesi AG 4 HG-II, 11 tanesi AG 4 HG-III, iki tanesi AG 2-1, üç tanesi AG-A, üç tanesi ise AG-K olarak tanılanmıştır. ITS gen bölgesi sekans analizlerine göre oluşturulan dendogramda izolatların referans izolatlarla olan ilişkileri incelenmiştir. Her AG'den temsili izolatlar seçilerek kültürel ve morfolojik özellikleri incelenmiş, aralarındaki farklılıklar ortaya konmuştur. Patojenite çalışmalarında, temsili olarak seçilen 49 izolatın Yalova 1 çeşidi bitkilerinde solgunluk, köklerde kısalma, tel gövde ve gövde kısmına doğru nekrotik alanlar oluşturduğu gözlenmiştir. AG 4 alt gruplarının 1-5 hastalık şiddeti skalasında (HŞS) 3-5 arasında değer verdiği ve virülensliğinin yüksek olduğu belirlenmiştir. Rhizoctonia AG'lerine karşı dayanıklı çeşitlerin belirlenmesi amacıyla yapılan çeşit reaksiyonu çalışmalarında, virülensi yüksek olan üç izolattan AG 4 HG-I'e ait izolatın genotipler ve ticari çeşitlerde oluşturduğu HŞS değerleri 4-5 arasında, AG 4 HG-II 'e ait izolatın 2.8-5 arasında, AG 4 HG-III'e ait izolatın ise 3.8-5 arasında değişmiştir. Sonuç olarak bütün genotip ve çeşitler kullanılan izolatlara karşı duyarlı olarak bulunurken W5 genotipi AG 4 HG-II'ye ait TR19Rs54 izolatına karşı düşük düzeyde dayanıklı olarak belirlenmiştir. Bu çalışma beyaz baş lahanada Rhizoctonia spp. ile ilgili ülkemizde yapılan ilk kapsamlı çalışmadır.

White cabbage (Brassica oleracea var. capitata f. alba) is a widely cultivated plant in the Central Black Sea Region. Fungal diseases are a problem in these plants, and one of the most important problems are the diseases caused by Rhizoctonia spp. In the surveys carried out, between 2017-2019, in Samsun, Tokat, Amasya, Çorum and Ordu 167 Rhizoctonia spp. isolate were obtained. Of these, 161 (96%) MN R. solani and six (4%) determined that R. solani isolates belong to AG 4 and AG 2-1, BN Rhizoctonia isolates belong to AG-A and AG-K anastomosis groups. According to the molecular species identifications, 145 of the 167 isolates subjected to ITS gene region sequence analysis were AG 4 HG-I, three of them AG 4 HG-II, 11 of them AG 4 HG-III, two of them AG 2-1, three of them AG-A and three of them were diagnosed as AG- K. In the dendogram created according to the ITS gene region sequence analysis, the relationships of the isolates with the reference isolates were examined. Representative isolates from each AG were selected and their cultural and morphological characteristics were examined, and the differences between them were revealed. In pathogenicity studies, it was observed that 49 representative isolates formed wilting, shortening of roots, wire stem rot and necrotic areas towards the stem part of Yalova 1 variety plants. It was determined that AG 4 subgroups valued between 3-5 on the 1-5 disease severity scale (DSS) and had high virulence. In the cultivar reaction studies carried out to determine resistant cultivars against Rhizoctonia species, the DSS values of the three isolates of AG 4 HG-I with high virulence in genotypes and commercial cultivars were between 4-5, and the isolate of AG 4 HG-II was 2.8-5 and the isolate of AG 4 HG-III varied between 3.8-5. As a result, all genotypes and cultivars were found susceptible to the isolates used, while the W5 genotype was determined to be low resistant to TR19Rs54 isolate of AG 4 HG-II. This study was carried out on Rhizoctonia spp. This is the first comprehensive study on White cabbage with Rhizoctonia spp in Turkey.